De ritselaars van de natuur: gehaaide dieren

In De ritselaars van de natuur is te zien dat liegen, bedriegen en zelfs chantage in het dierenrijk eerder regel is dan uitzondering. Gemeen? Eerder een slimme overlevingsstrategie.

Van leugentjes om bestwil tot oplichtingspraktijken en ontvoering, niets menselijks is een dier vreemd. In drie delen laat De ritselaars van de natuur zien tot welke hoogstaande oplichtingspraktijken vissen, vogels, insecten en zoogdieren in staat zijn. Kijk, grinnik, huiver en geniet en geef tenslotte maar gewoon toe: zij kunnen het veel beter dan wij!

Valse identiteit

Een van de beste manieren om uit handen van een roofdier te blijven, is onzichtbaar worden door op te gaan in je omgeving. Sommige dieren hebben deze vaardigheid tot in de puntjes geperfectioneerd. De zeekat bijvoorbeeld: een inktvis die in enkele seconden volledig het patroon aanneemt van de ondergrond waarop hij ligt. Is dat zand, dan ‘wordt’ hij zand; zijn het kiezels, dan ‘wordt’ hij kiezels. Een andere handige manier om aanvallers af te schrikken is zorgen dat je lijkt op een heel gevaarlijk dier.

Die truc wordt veelvuldig toegepast in de dierenwereld en er is zelfs een naam voor: ‘mimicri’. Je kunt er bijvoorbeeld uitzien als een gifslang, terwijl je geen druppel gif in je lijf hebt. Ze trappen erin! Maar je kunt ook het geluid van een gevaarlijk dier nabootsen, zoals de holenuil doet. Een eigenaardig uiltje dat liever op de grond zit dan in de boom en dat in ondergrondse holen leeft.

Dreigt er gevaar, bijvoorbeeld van een zwerfhond, dan trekt het uiltje alle registers open en ratelt hij erop los. Net als een ratelslang die klaar is om aan te vallen. Geen verstandige hond die dat hol nog ingaat natuurlijk. Maar wat nu als je een Californische grondeekhoorn bent en al die trucjes niet in huis hebt? Dán moet je slim zijn en dat isie dus ook. Zijn grootste vijand, de ratelslang, gaat puur op geur af. Dus gaat de eekhoorn ‘s ochtends vroeg op zoek naar afgestoten huid van vervelde ratelslangen, kauwt stukjes ervan tot pap en smeert zichzelf en zijn jongen ermee in. Alle slangen gefopt!

Criminele otter

Stelen is in het dierenrijk een beproefde methode om aan eten te komen. Neem het zeeottermannetje dat een vrouwtje met jong in het geniep beloert. Als moeder onder water duikt om een vis voor haar jong te vangen, ontvoert de criminele otter de kleine. Als moeder na een paar minuten boven komt, hoort ze haar koter gillen en gaat erop af. De kidnapper geeft het kind pas terug als hij het losgeld, moeders visje, heeft geïncasseerd.

En nu we het toch over kinderen hebben … Kent u ze? Die drammende peuters en kleuters die méér snoepjes willen, lánger in de speeltuin willen blijven, vinden dat het nóóit genoeg is? Koester ze en wees dankbaar dat ze alleen maar gillen. Er zijn dieren die het veel zwaarder hebben met hun kroost. De eksterbabbelaars in de Kalahariwoestijn worden door hun eigen kinderen gechanteerd. De kuikens zijn redelijk veilig zolang ze stil in de struiken blijven zitten, terwijl pa en ma zich de vleugels uit het lijf vliegen om alle bekkies te voeden.

Maar de kleine krengetjes willen méér! Dus gaan ze op open plekken op de grond zitten schreeuwen. Hun ouders weten dat ze zo een makkelijke prooi zijn voor slangen en jakhalzen en doen – krankzinnig van angst – al het mogelijke om hen stil te krijgen. Op de gang zetten gaat niet, dus geef je ze hun zin: nóg meer eten.

Stiekeme seks

Naast in leven blijven is jezelf voortplanten de belangrijkste drijfveer in de natuur. Het zal dan ook niemand verbazen dat de meest slinkse methoden worden gebruikt om seks te kunnen hebben. Van het stiekeme vreemdgaan van een kangoeroevrouwtje tot de sluwe streken van een inktvissensoort in Australië. De inktvisvrouwtjes zijn klein en de mannetjes groot, en de grootste inktvismannen hebben het voor het zeggen. Als een vrouwtje door te verkleuren en haar tentakels in te trekken laat zien dat ze zo’n man ziet zitten, mag ze veilig onder hem schuilen.

Mannetjes die klein zijn uitgevallen worden door de grote macho met grof geweld verjaagd. Wat doe je dus als klein mannetje? Je neemt de kleur van een vrouwtje aan, trekt je tentakels in en doet poeslief tegen de bullebak. Gegarandeerd dat hij een plekje voor jou onder zijn machtige beschermende lijf heeft. En wat doe je dan met het vrouwtje dat daar zit? Precies!