De greppel van Herman Koch

'De greppel' vertelt het verhaal van Robert Walter, geliefd burgemeester van Amsterdam. Hij vermoedt dat zijn vrouw vreemdgaat met een van zijn wethouders. Niet veel later beweert een journaliste dat de burgemeester betrokken is geweest bij het toetakelen van een agent tijdens een Vietnam-betoging. Wat gebeurt hier? Dreigt een ogenschijnlijk stabiele man in korte tijd verstrikt te raken in zijn eigen angsten en vermoedens?

Lees hier de meningen van verschillende mensen over het boek De greppel van Herman Koch. Lijkt het u leuk om zelf ook een recensie te schrijven? U kunt u opgeven via Miekes Leesclub.

C.J.A. Gruythuysen

De hoofdpersoon Robert, burgemeester van Amsterdam, verdenkt zijn vrouw Sylvia van vreemdgaan met een van zijn saaiste wethouders. Dit zogenaamde vreemdgaan vormt de rode draad in het verhaal, omdat hij in alles aanwijzingen ziet en zijn gedrag er op af gaat stemmen. Robert doet zijn uiterste best zijn argwanende houding voor zijn vrouw en dochter Diana te verbergen en zo normaal mogelijk te doen.Keiharde bewijzen zijn er niet, toch wordt hij heel kwaad als hij bedenkt dat de zogenaamde verhouding door Maarten beëindigd zou worden en zijn Sylvia door hem aan de kant zou worden gezet.

Andere personen in dit boek zijn de oude ouders van Robert en zijn jeugdvriend Bernard. Bizar is dat zijn 95-jarige vader hem vraagt om met hem een graf uit te gaan zoeken, want hij en zijn vrouw willen euthanasie aan plegen. Robert hoort dit aan en heeft daar gemengde gevoelens over. Het gebeurt, maar zijn moeder overlijdt en zijn vader leeft nog jaren door.

Regelmatig komen er passages over zijn vroegere leven voor in het verhaal: De eerste ontmoeting met Sylvia!! De mooiste meisjes waren altijd voor Bernard, maar die was even sigaretten halen en zo kwam het dat hij Sylvia zag en voor haar viel.

In zijn rol van burgemeester ontmoet Robert allerlei belangrijke bobo’s en wij als lezer horen hoe hij daar ( heel menselijk en heel herkenbaar) over denkt! De greppel is de plek waar gesprekken gevoerd worden en bevindt zich in het vaderland van Sylvia.

Het leuke aan dit boek vind ik de herkenbaarheid aan menselijke gevoelens en de hedendaagse actualiteit. Minder interessant vind ik de windmolendiscussie en de ingewikkelde verhandelingen van Bernard over het heelal. Ik ga dit boek zeker inbrengen in mijn leesclub, waar het ongetwijfeld de nodige discussies op zal leveren. Ik verheug mij daarop!

M. Moerman
Het verhaal

Robert Walter, burgemeester van Amsterdam, denkt dat zijn vrouw Sylvia weleens iets met wethouder Maarten van Hoogstraten kan hebben. Deze gedachte is ontstaan op de nieuwjaarsreceptie waar hij beiden met elkaar heeft zien lachen en praten. Deze verdenking is de rode draad in het boek.

De lezer wordt meegenomen naar het ontstaan van de liefde tussen Robert en Sylvia tijdens een vakantie in het buitenland waar Robert samen met zijn beste vriend Bernhard op reis was. Gaandeweg leren wij Robert privé en als burgemeester beter kennen. In zijn privéleven spelen naast zijn vrouw Sylvia, zijn dochter Diana, zijn hoogbejaarde ouders en zijn beste vriend Bernhard een belangrijke rol.

Als burgemeester laat Robert ons kennismaken met ambtelijke verplichtingen waaronder het ontvangen en begeleiden van belangrijke gasten, zoals leden van het Koninklijk Huis, president Obama en de Franse president. Problemen rond energiewinning, duurzaamheid en milieu komen op een leuke manier ter sprake.
Maar de belangrijkste vraag blijft: “Heeft Sylvia iets met Maarten”? Aan het eind van het verhaal hebben wij Sylvia beter leren kennen en weet de lezer of “echte liefde” stand houdt.

Leuk

Het beroep van burgemeester wordt op een realistische, ludieke manier belicht. Om vooroordelen van de buitenwereld te voorkomen heeft hij zijn vrouw, dochter en zichzelf een andere naam gegeven. De echte naam van zijn vrouw zou haar geboorteland van afkomst kunnen verraden en daarmee haar culturele achtergrond. Maar is hijzelf vrij van vooroordelen?

Intriges

De bezorgdheid om zijn ouders die hun leven als voltooid zien vraagt ook bij de lezer om een visie. De vraagstukken over het heelal en de dood die zijn vriend Bernhard als wetenschapper bezighouden zijn van alle tijden.

Beoordeling

Een boek dat je nieuwsgierig maakt naar de ontwikkeling en afloop van het verhaal: Heeft Sylvia een affaire met Maarten? Blijven de ouders bij hun zienswijze of komt er een wending? Houdt echte liefde stand?

S. Stelwagen

Het verhaal gaat over Robert Walter, de burgermeester van Amsterdam, zijn vrouw Sylvia en hun dochter Diana. Robert wordt zeer gewaardeerd als burgermeester.
Als burgermeester is hij ook aanwezig op de nieuwjaarsreceptie en raakt in gesprek met de voorzitter van Ajax.

Persoonlijk (Koch?) vindt hij dat Ajax een eventueel vijfde opeenvolgend kampioenschap in de binnenstad moet kunnen vieren en niet op een parkeerplaats bij de Arena. Op de receptie gebeurt vervolgens iets dat het thema voor het verhaal zal worden: Hij ziet een wethouder (van Hoogstraten) geamuseerd praten met zijn vrouw Sylvia. Hij vermoedt dat ze een verhouding hebben. Vlug mengt hij zich in hun gesprek en zegt tegen Sylvia dat hij naar huis wil. Samen verlaten ze onopvallend de receptie.

Robert verdenkt zijn vrouw dus van vreemdgaan, maar hij durft haar daar niet mee te confronteren. In plaats daarvan probeert hij aanwijzingen te vinden voor het vreemdgaan. Op weg naar huis gaan ze nog even wat drinken in een café. Uit zichzelf vertelt Sylvia waarom ze zo moest lachen om Maarten van Hoogstraten. Ze hadden het over huisdieren gehad en wel over konijnen. Maarten had verteld dat ze een konijn hadden en die had in hun huiskamer een kabel voor de tv doorgeknaagd. Sylvia had zich een voorstelling gemaakt van de situatie: een deftige, wat stijve wethouder van Amsterdam, die op knieën een konijn probeerde te vangen. Eigenlijk had ze om dat beeld moeten lachen, zei ze, en niet om het verhaal.

In eerste instantie is Robert gerustgesteld, maar in de tijd hierna herinnert hij zich steeds meer dingen die volgens hem toch op een affaire wijzen. Hij weet zichzelf zo langzamerhand helemaal te overtuigen.

Dan wordt hij gebeld door zijn vader. Deze vraagt of hij meegaat om een plaats uit te zoeken voor een graf. Hij wil niet ouder worden en heeft besloten om er samen met zijn moeder een voortijdig eind aan te maken. Dit valt Robert (en de lezer) rauw op zijn dak, maar hij besluit toch mee te gaan. Ze zoeken een mooi plekje uit en Robert (Koch?) bedenkt dat hij het eigenlijk wel een aanlokkelijk idee vindt: wees worden op je zestigste.

Dan krijgt hij op straat ruzie met Sylvia. Ze hebben wat gegeten bij de chinees en op de terugweg krijgen ze woorden. Natuurlijk wordt dat gezien en in de weken hierna wordt hem zo nu en dan gevraagd hoe het met zijn huwelijk gaat.

Robert raakt steeds verder verstrikt in zijn gedachtenwereld en ziet zich ook nog geconfronteerd met een jeugdzonde, die hem doet besluiten af te zien van een derde ambtstermijn.
De zelfmoord van zijn ouders verloopt anders dan verwacht en zijn beste vriend verdwijnt plotseling in de Grand Canyon.

Hoe het verhaal afloopt zal ik niet verklappen. Het einde komt even onverwacht als heel veel gebeurtenissen in dit boek. Er wordt niet ingegaan op de invloed die het handelen van Robert heeft op de anderen. Dit is wat mij betreft een gemis. We weten nu niet hoe de omgeving zijn optreden heeft waargenomen.

Al met al een wat verwarrend boek met heel veel eigen meningen van de schrijver.

M. Kremer

De burgemeester van Amsterdam, Robert Walter, vermoedt dat zijn vrouw Sylvia een relatie heeft met een, niet zo spannende, wethouder. Dit is de rode draad van het boek. Daarnaast spelen er nog een aantal andere zaken, een journaliste die op de proppen komt met fotobewijs van een (mede)mishandeling van een agent door Robert tijdens een Vietnam-demonstratie. En zijn vader die komt melden dat hij samen met zijn moeder zelfmoord willen plegen. De verhalenlijnen uit dit boek worden, stukje voor beetje, met veel geheimzinnigheid omgeven uitgewerkt.

Misschien heb ik teveel gelezen van Herman Koch. Maar na het lezen van De greppel hield ik een dubbel gevoel over. Het verhaal is vlot geschreven, je wordt gemakkelijk meegenomen. Het boek is heel actueel, Amsterdam, politiek, milieuproblematiek, euthanasie, zijn een paar van de thema’s die aan bod komen. De situaties die hij beschrijft zie je levendig voor je. Bijvoorbeeld de beschrijving over zijn tocht naar de vuilniscontainer, een excuus om stiekem te kunnen roken.

De gedachtengangen van Robert, vaak dingen die je eigenlijk niet mag denken, maar die Robert wel denkt.

Wat was het dan precies dat mij dat dubbele gevoel gaf? Dat iets te nadrukkelijk spelen met die gedachtengangen, met vooroordelen? Misschien ook het ergeren aan de hoofdpersoon Robert? “Gut, man, ga je vrouw vragen“, dacht ik steeds. Het bijna zwelgen in de mogelijkheid dat zijn vrouw een relatie had stoorde mij enorm.

Misschien het gevoel dat dit boek van Herman Koch in stijl zoveel lijkt op andere boeken van hem, Het diner, Zomerhuis met zwembad. Een man met aanzien die in een situatie verzeild raakt en waar we door het volgen van zijn gedachtengangen meegaan in die situatie, waarbij je eigenlijk gedwongen wordt bij jezelf af te vragen “wat zou ik doen in zo’n situatie?
Is het teveel een trucje geworden en is het bij mij uitgewerkt. Ik weet het niet. Het dubbele gevoel blijft.