Lees hier de meningen van verschillende mensen over het boek Hilda van Suylenburg van Cécile de Jong van Beek en Donk. Lijkt het u leuk om zelf ook een recensie te schrijven? U kunt u opgeven via Miekes Leesclub.
E. Zwanenburg
Louis Couperus is de auteur die als geen ander de Haagse gegoede burgerij beschrijft bijv. in Eline Vere, het verhaal van een jonge, ongetrouwde, niet onbemiddelde vrouw. Ze woont bij haar getrouwde zus, brengt haar dagen door met toneelspel, bezoeken aan familie en opera, en dat bevredigt haar niet. Ze is makkelijk beïnvloedbaar en daarvan maken diverse mensen misbruik. Het loopt dus ook slecht met haar af. Eline Vere verscheen in 1888. Negen jaar later verscheen een andere Haagse roman Hilda van Suylenburg van Cécile De Jong van Beek en Donk.
Ook in deze roman is de hoofdpersoon een jonge, bemiddelde vrouw, wees, en daarom gedwongen te leven bij familie die een heel andere levensstijl heeft dan ze gewend was. Hilda van Suylenburg laat zien dat er een zinvolle toekomst kan zijn voor vrouwen uit de betere stand.
Het boek is vooral een tendensroman: een verhaal waarin de boodschap belangrijker is dan de vorm en de stijl. Het bepleit op alle mogelijke manieren de emancipatie van de vrouw. Het gaat in tegen de gevestigde mening dat de vrouw zich moet voorbereiden op het huwelijk door Franse les, borduren, pianospelen, uitgaan, en op zoek gaan naar een goede partij.
Hilda van Suylenburg bestaat uit een aantal casussen: zo verloopt het leven van een vrouw eind 19e eeuw. De rode draad die al die geschiedenissen bij elkaar houdt, is het leven van Hilda. Zoals gezegd, bevalt het Haagse luxe-leventje Hilda niet. Op zoek naar een doel, komt ze in contact – twintig jaar na de intrede van Aletta Jacobs als studente medicijnen aan de universiteit – met een doctores. Dokter Corona van Oven is behalve huisarts ook het middelpunt van een kleine kring van feministische vrouwen die zich het lot van de minder bedeelden aantrekt, en daarbij niet blijft steken in de liefdadigheid.
Achter ieder geval van uitbuiting van de vrouw, mishandeling van kinderen, verlating van ongetrouwde moeders, vaderlijke tirannie of verkwisting van het inkomen der vrouw gaat wettelijke machteloosheid van vrouw en kinderen schuil.
Over al deze problemen leert Hilda van Suylenburg nadenken, aan de hand van Corona van Oven. En al deze problemen worden geïllustreerd met een “geval”, bijna altijd afkomstig uit Corona’s huisartsenpraktijk.
Na al wat ze gezien heeft, neemt Hilda een besluit. Zij zal rechten gaan studeren om te helpen de wetten te veranderen, en om als advocate recht te doen, en niet “de cliënt recht te bezorgen”. Haar besluit staat een verloving met de “Rooie” ingenieur Maarten van Hervoren niet in de weg.
Van alle beschreven vrouwenlevens in het boek, eindigt alleen dat van Hilda positief. Alle anderen moeten zich verzoenen met hun lot, ook de gefortuneerden. De mannen hebben het voor het zeggen en de vrouwen dienen zich te schikken.
Aan de schrijfster en haar zus Elsa is vorig jaar een uitgebreide biografie gewijd door Elisabeth Leijnse, Cécile en Elsa, strijdbare freules, die bekroond is met de biografieprijs 2016. Het blijkt dat de levensgeschiedenis van Hilda en Cécile nogal wat overeenkomsten vertoont. Hilda van Suylenburg was een succes en is tot 1926 in druk gebleven. Het riep echter heel wat weerstand op, en is tot in de Tweede kamer onderwerp van kritiek geweest. Het was in die tijd heel wat succesvoller dan Eline Vere.
We zijn nu 120 jaar verder en zien dat de rechtsgelijkheid tussen mannen en vrouwen, althans in Nederland, een feit is. Dankzij de inzet van vrouwen als De Jong van Beek en Donk!
Vanuit historisch perspectief is dit een zeer waardevol boek, maar vanuit literair perspectief verkies ik toch het verhaal van Eline Vere.
H. W. Gleis – Wensink
Hilda groeide op in Noord-Brabant, op een groot kasteel tussen de bossen en de heide. Later trok haar vader met haar de wereld rond. Van haar vader heeft Hilda de opdracht meegekregen om zich nuttig te maken.
Na het overlijden van haar vader (haar moeder overleed op haar negentiende jaar, een paar maanden na Hilda’s geboorte) komt Hilda terecht in het Haagse gezin van haar voogd: haar oom meneer van Starren en zijn vrouw: mevrouw van Starren. Hun zoon Edward is vanwege zijn zwakke gezondheid naar het zuiden gestuurd. Meneer van Starren bemoeit zich nauwelijks met zijn dochters. Mevrouw van Starren is de zus van Hilda’s overleden vader. Zij was het steeds oneens met hem over de opvoeding die hij Hilda gaf.
De eerste tijd bij haar oom en tante en nichten raakt ze in de ban van het societyleven: de prachtige kleding, de ontvangsten etc. Dan begint ze zich meer en meer bewust te worden van de leegheid van dat bestaan. Ze heeft het gevoel haar tijd te verdoen met visitetjeslopen, romannetjes lezen. Ze komt terecht in kringen van actieve feministes en gaat uiteindelijk rechten studeren om haar idealen op het gebied van arbeidswetgeving en vrouwenkiesrecht te kunnen verwezenlijken. Ze trouwt met een ingenieur, die helemaal achter haar idealen staat.
In 1897 werd dit boek “de grootste feministische bestseller aller tijden”. De boodschap is: recht op werk in het bijzonder voor meisjes uit de betere standen. Er komen onderwerpen aan de orde als meisjesonderwijs, vrouwenarbeid, de juridische positie van ongehuwde vrouwen, het huwelijksrecht, de prostitutiekwestie en het vrouwenkiesrecht.
Hoewel in deze nieuwe uitgave de spelling is aangepast, is de schrijfstijl nog ouderwets. Zinnen als: “De glansnevel was weer over haar gekomen en zij voelde zichzelf en haar nichtjes, zoals zij er op dit ogenblik, in de tere schakeringen van haar bloemkleurige kleedjes ook uitzagen, als een groepje kostbare bloemen, voor salongefonkel geschapen.”
Het verhaal is boeiend en bevat allerlei intriges. Voor wie door de “woordenbrij” heen kijkt of daarvan juist geniet is het een prachtige roman met veel ook heden ten dage nog actuele onderwerpen. Nog steeds krijgen vrouwen minder betaald voor hetzelfde werk en wordt van hen verwacht dat zij zich, meer dan mannen, inzetten voor het gezin.
Er zijn echter ook vele verbeteringen, die door de schrijnende verhalen in dit boek, dankbaar maken wat er allemaal al bereikt is. Hoewel de zinnen doorzettingsvermogen vragen vond ik het boek zeer de moeite waard.
M. Gruijters
Het boek gaat over freule Hilda van Suylenburg. Ze komt als 21 jarige wees in huis bij de familie Van Sarren, haar oom en tante. Tante is een zus van haar vader en oom is haar voogd.
In Brabant heeft Hilda bij haar vader een jongensachtige opvoeding gehad. Haar moeder was al overleden toen Hilda nog heel jong was. Ze heeft niet leren dansen en ze heeft ook niet geleerd hoe ze zich goed moet kleden. Ze kent wel Grieks en Latijn en heeft met veel kunstenaars gesproken. Ze is met haar vader veel op reis geweest.
Nu ze in Den Haag is, hoort ze zich als een freule te gedragen. Ze gaat met tante en nichtjes bezoeken afleggen in mooie salons, mooie stoffen kopen en mooie gewaden laten maken.
De eerste weken gaan snel voorbij en ze heeft het naar haar zin. Ze gaat het bijna als vanzelfsprekend vinden, dat jonge meisjes niets doen en zich amuseren. Maar, ze is te trouw aan haar karakter om daar aan toe te geven. Ze wil zich nuttig maken. Als ze dit met haar nichtjes en tante bespreekt, dan wordt ze bespot en vernederd.
Mevr. Van Sarren heeft gezegd: Er wordt tegenwoordig al zoveel voor het volk gedaan. Waar moet het heen, als meisjes van stand diacones of wijkverpleegster willen worden.
Hilda maakt kennis met dokter Corona van Ovens, die haar meeneemt op haar doktersvisite en haar laat zien wat ellende is en hoe onrechtvaardig het is, dat een vrouw geen rechten heeft.
Corona praat met haar en Hilda wil de wereld verbeteren, door wetten te verbeteren. Daarvoor moet ze gaan studeren. Hilda doet haar best om een meisje te motiveren voor een baan op kantoor, maar dat mislukt. Meisjes leren nog steeds, dat ze moeten trouwen, kinderen krijgen en onderdanig moeten zijn aan de man.
Hilda gaat studeren. Ze wordt een succesvolle advocaat. Ze sluit een huwelijk uit liefde. Ze krijgt een prachtig kind. Het boek eindigt heel romantisch. In de namiddag aan de thee met haar man en met haar kind aan de borst.
Het is begrijpelijk, dat aan het einde van de negentiende eeuw , dit boek graag gelezen werd en dat veel welgestelde mannen het ophitsend vonden. Maar ook nu leest het nog als een trein. In de tegenwoordige tijd, het lezen waard. Soms een beetje moeilijk, door de vele beschouwingen.
Het is een pamflet voor vrouwenrechten en vrouwenemancipatie. Dappere beroemde vrouwen wilden daarvoor strijden, zoals er nu nog steeds dappere beroemde vrouwen moeten strijden voor hun rechten.
De schrijfster Cecile de Jong van Beek en Donk was ook een welgestelde freule uit die tijd. Daardoor maakt het boek de indruk dat het wel eens autobiografisch kan zijn. Het geeft een goed beeld van hoe het er aan toe ging rond 1900. Rijk en gezond en plezier. Arm en ziek en treurig, maar altijd de man die het voor het zeggen heeft. Hilda van Suylenburg zet aan tot meer willen lezen en meer willen weten over die tijd.
Miekes recensie
Ook Mieke van der Weij heeft voor de NCRV-gids het boek Hilda van Suylenburg van Cécile de Jong van Beek en Donk gerecenseerd. Lees hier of haar mening overeenkomt met de meningen van bovenstaande lezers.
