Meisjesherinneringen van Annie Ernaux

In de zomer van 1958 beleeft een achttienjarig meisje uit de provincie een seksuele ervaring, die haar doet ontsporen en verstarren. Verschillende lezers van Miekes Leesclub hebben dit boek gelezen en gerecenseerd. Lees hier de meningen.

Lees hier de meningen van verschillende mensen over het boek ‘Meisjesherinneringen’ van Annie Ernaux. Lijkt het u leuk om zelf ook een recensie te schrijven? U kunt u opgeven via Miekes Leesclub.

A. J. Sloot

De schrijfster beschrijft een periode van haar leven uit het jaar 1958. Daarin gebruikt ze niet de ik-vorm maar een derde persoon: ze kijkt vanaf een afstandje naar haarzelf, hoewel ze soms vervalt in het ‘ik’. Daarin komt heel duidelijk naar voren dat ze van een afstand wil kijken naar de dingen die haar zijn overkomen, maar tegelijkertijd niet de emoties ervan los kan laten.

Zomerkamp 1958.
Annie gaat als 18-jarige werken als kampleidster in een zomerkamp. Onder de vleugels van haar moeder en het toeziend oog van haar vader uit. Weg van het benauwde leven in het kleine dorp Rouen waar ze is opgegroeid. Annie wil zich graag aanpassen aan de jongens en meiden van die tijd: doen wat zij doen, erbij horen. Dit gaat echter ver. Annie slaapt met vele jongens in het kamp. Pesterijen en namen als ‘hoer’ tot gevolg. Maar voor haar is het alsof dit hoort bij dit leven en voelt het niet direct als iets afstotelijks.

Een echte plek vinden tussen de jongeren lukt haar niet. Ook niet op de Normaalschool waar ze uiteindelijk haar eindexamen zal afleggen. Ze besluit een opleiding te gaan volgen tot lerares, maar ze vindt hierheen niet haar weg. Ze gaat een jaar als au-pair werken in Engeland. Later komt ze een studiegenoot tegen die in een ander gezin als au-pair aan het werk is. Samen trekken ze er veel op uit. Ze gaan het spel, het avontuur aan tot kleine diefstallen in verscheidene winkels. Voor hen is het allemaal een spel. Als haar vriendin wordt betrapt, zeggen ze beide dat ze niet schuldig zijn, tot in de rechtbank.

Al filosoferend verhaalt ze de gebeurtenissen en de komende gevolgen.
“De kloof verkennen tussen de verbijsterende werkelijkheid van wat je overkomt op het moment dat het je overkomt, en de vreemde onwerkelijkheid waarin, jaren later, wat je is overkomen zich tooit.”

Het boek is erg knap geschreven. Door emoties uit te willen sluiten en tegelijkertijd er niet onderuit te komen. Het willen weerleggen waaróm ze bepaalde dingen heeft gedaan, en tegelijkertijd er zelf niet uit komen. Het filosoferen over de keuzes die ze heeft gemaakt of is het ‘wat haar is overkomen’.

Als kritiekpuntje zou ik willen zeggen dat de vele Franse teksten en liedjes die ze in haar boek aanhaalt, ook vertaald hadden mogen worden. Om zo het geheel meer te verduidelijken.

N. Aanhane

2014: De auteur Annie Ernaux gaat terug naar een zeer dynamisch jaar uit haar leven .
1958: Zij beschrijft daar zeer afstandelijk en met een uiterste precisie het leven van de toen 18 jarige Annie. Zij schrijft over Haar of Het meisje van 1958. Geboren als dochter van een kruidenier, verwend en zeer beschermend opgevoed besluit zij na de middelbare school zes weken te gaan werken in een vakantiekolonie voordat zij verder gaat studeren. Dit om de benauwde sfeer van thuis te ontvluchten en meer van het leven te leren. Zij wil er dolgraag bij horen maar door haar eigen onvermogen gaat het steeds mis. Zij wordt de pispaal van de jeugdleiders, wordt gebruikt, beschimpt en verliest haar eigenwaarde en doet alles om toch maar zo gewoon mogelijk te zijn, wat niet wil lukken.

Zij ontwikkeld een Boulimia Nervosa met alles wat daar bij hoort. Afvallen, bijkomen, eten, overgeven. Begint een opleiding, stopt weer en gaat dan naar Engeland om de taal te leren, wat haar ook niet brengt wat zij zou willen, steeds in worsteling met zichzelf. Weer terug in haar eigen land schrijft zij zich in voor een propedeuse aan de letterenfaculteit in Rouen. Vanaf die tijd gaat het een stuk beter met haar en gaat zij zich steeds meer bekwamen in het schrijven.

Van jongs af aan schreef zij brieven aan vriendinnen en in dagboekjes over wat haar bezig hield. Door deze brieven en dagboekjes te herlezen is nu dit boek ontstaan. Zij leest alles wat zij maar kan vinden over filosofie en psychologie en is een groot fan van de boeken van Simone de Beavoir.

Dit boek leest niet makkelijk maar is een prachtig en krachtig verhaal wat ervaringen in een leven teweeg kunnen brengen en hoe er uit te komen. De cover is eenvoudiger dan het boek zelf.

Annie Ernaux is op dit moment een van de belangrijkste hedendaagse Franse schrijvers.

M. de Vries – de Jong

De autobiografische roman Meisjesherinneringen speelt zich af in 1958 en de paar jaren daarna. In 1958 is Annie 18 jaar. Ze is opgegroeid in een eenvoudig milieu, de ouders runnen een kruidenierswinkeltje annex café. Annie is enig kind en wordt erg beschermd opgevoed. Ze is intelligent en de beste op school. In sociaal opzicht is ze onwetend en onhandig, stuntelig en stijf. Een wat nietszeggend, teruggetrokken en onaantrekkelijk meisje. Zo’n meisje dat later nooit herinnerd zal worden. Annie Ernaux: “Ook ik heb dat meisje willen vergeten. Haar echt vergeten. Het is me nooit gelukt”.

In de zomer van 1958 werkt Annie als jeugdleidster in een kinderzomerkamp, een baantje waar ze totaal ongeschikt voor is. Ze zoekt avontuur en sex, maar heeft geen idee wat ze kan verwachten. Welnu, daar komt ze snel achter. Ze wordt door H, de hoofdjeugdleider, hardhandig en kil ingewijd in de liefde. Als H haar daarna negeert, gaat ze zich sletterig gedragen. Helemaal losgeslagen deelt ze het bed met veel jongens. Ze wordt daardoor het voorwerp van spot en minachting, een halve hoer wordt ze genoemd, en zij besluit het roer om te gaan gooien.

In de tijd na het kamp stort ze zich op haar “zelfperfectioneringsprogramma” met het plan om terug te gaan naar het kamp om alsnog te zegevieren en H te verleiden. Er komt niets van terecht. Ze heeft de jaren daarna nog heel wat problemen te verwerken voor ze als een volwassen vrouw haar leven in handen heeft.

In 2015, 55 jaar na het kamp, schrijft Annie Ernaux het trauma van deze periode van zich af. Traag, gevoelig, sfeervol. Met perspectiefwisselingen, en wisselende werkwoordstijden. Afstand versus betrokkenheid. De volwassen vrouw én het jonge meisje gaan leven voor de lezers. Het is knap van de schrijfster dat ze wat 55 jaar geleden is gebeurd zo beeldend kan beschrijven, zo helder haar gevoelens onder woorden kan brengen. Een mooi boek!

Tot slot de laatste alinea van deze roman: “De kloof verkennen tussen de verbijsterende werkelijkheid van wat je overkomt op het moment dat het je overkomt, en de vreemde onwerkelijkheid waarin, jaren later, wat je is overkomen zich tooit”.

Miekes recensie

Ook Mieke van der Weij heeft voor de NCRV-gids het boek Meisjesherinneringen van Annie Ernaux gerecenseerd. Lees hier of haar mening overeenkomt met de meningen van bovenstaande lezers.