Annejet van der Zijl: ‘Hoop past bij mij’

Annejet van der Zijl, bekend van non-fictiebestsellers als Jagtlust, Sonny Boy en De Amerikaanse prinses, schreef het geschenk voor de 85e Boekenweek: Leon & Juliette. ‘Altijd is er weer de angst dat ik door de mand val, dat het stom toeval was dat de eerdere boeken een succes werden.’

Het thema van de Boekenweek is Rebellen en dwarsdenkers. Daar schrijf je toch eigenlijk altijd al over?

“In elk geval schrijf ik over mensen die hun leven duidelijk in eigen hand nemen. Ik ben nog van de school die gelooft dat in ieder mens een boek zit en omdat iedereen beïnvloed wordt door tijd en milieu is dat altijd spannend. Eigenlijk ken ik niemand die gewoon maar langs gebaande paden loopt. Mijn vader was een echte rebel en dwarsdenker. Hij zag dingen aankomen, ver voordat anderen dat deden. Hij was gek op de natuur en altijd bezig met bezwaarschriften tegen nieuwe wegen. De kade waaraan wij in Leeuwarden woonden heeft hij gered van de ondergang, want daar wilden ze in de jaren zeventig een snelle autoverbinding maken. Hij was origineel, had een goed gevoel voor wat behouden moest blijven. Ik ben nog steeds trots op hem.”

Hoe belangrijk zijn zulke mensen voor de samenleving?

“Mensen die een verschil willen maken zijn essentieel. Maar ze hebben ruimte en vrijheid nodig. Ik prijs mezelf gelukkig dat ik in Nederland geboren ben. We polderen hier lekker door en er heerst een zeker evenwicht. In totalitaire regimes waarin elk individualisme wordt uitgebannen zou ik niet kunnen leven. Ik ben niet zo’n koploper, maar als het gaat om onafhankelijkheid zal ik die tot het laatst verdedigen.”

Kan literatuur troosten?

“Naar aanleiding van De Amerikaanse prinses krijg ik vaak mails van mensen die door dit boek de betrekkelijkheid van hun eigen problemen inzagen. Je mag koppig doorgaan. Je hoeft niet alles te verwerken, want sommige dingen zijn niet te verwerken. Dat weet ik uit ervaring. Ruim twee jaar geleden verongelukte mijn allerbeste vriendin. We zijn samen volwassen geworden en zouden samen oud worden. Daar moet je dan omheen proberen te leven. Ik denk dat God een paar dingen heeft bedacht om ons te troosten: de natuur, jonge kinderen en jonge dieren, en alle vormen van kunst.”

Het hele interview leest u in de NCRV-gids van week 10. Bent u geen abonnee maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Tekst: Ella Wiesbrod