Ariane Schluter is de enige Nederlandse actrice die twee jaren achtereenvolgend de Theo d’Or won, de meest prestigieuze toneelprijs in het land. Ze won een Gouden Kalf en speelde in de speelfilm Lucia de B., de Nederlandse inzending voor de Oscars. Toch is ze niet zo bekend bij het grote publiek. Maar nu ze sinds begin januari de hoofdrol speelt in de politieserie Noord Zuid, komt daar vast verandering in.
Voor de misdaadserie kruipt ze in de huid van Dana van Randwijck, een succesvolle psychologe die op een dag besloot haar passie te volgen en rechercheur is geworden. Schluter: “Na haar scheiding verhuist ze samen met haar dochter van het chique Zuid naar een arbeiderswijk in Noord. Ze keert haar oude leven de rug toe. Dana is ontzettend goed in haar werk, maar privé vindt ze dingen nog wel moeilijk. Dat opvoeden gaat soms een beetje stroef, ook omdat haar dochter woedend is dat ze naar Noord zijn verhuisd. Het mooie vind ik dat het een heel spannende serie is, grimmig, maar ook met geestige scènes als Dana weer gaat daten. Je wordt in het plot gezogen, maar de privélijnen zijn net zo belangrijk. Je komt dicht bij de mensen en hun problemen.”
Tijdens de voorbereiding voor dit gesprek las ik dat dit een van de weinige rollen is die zo dichtbij komt dat je je kunt voorstellen dat je zelf dit leven geleid zou kunnen hebben. Hoe komt dat?
“Ik heb jarenlang vooral theaterrollen gespeeld. Het grote verschil met een film is dat dat sowieso dichterbij komt omdat je heel ‘klein’ kunt spelen. Maar het ligt er vooral aan dat regisseur Paula van der Oest mij vanaf het begin heeft betrokken bij het ontwikkelen van de serie. Ik mocht bij brainstormsessies zijn met de schrijvers en heb invloed gehad op het vormen van mijn personage. Dan komt het al snel dichtbij. Maar ik ben zelf niet gescheiden en woon niet in Noord. Ik heb wel een dochter van zeventien, maar ook een zoon van dertien.”
Wat is het grootste verschil tussen jullie twee?
“Ik ben meer ‘pleasend’ en minder bot dan Dana. Ze is ook erg naar binnen gekeerd, ik ben extraverter. Maar ik vergelijk me nooit met mijn personages. Als ik een rol speel, ga ik niet op zoek naar iets in mijzelf. Ik verdiep me in het personage en gebruik mijn fantasie om me in te leven. Ik probeer vanuit hen te denken hoe ik op een situatie zou reageren.”
Vroeger was je verlegen, rustig en een binnenvetter. Dat je naar de toneelschool ging, lag nooit in de lijn der verwachting. Hoe ben je toch die theaterwereld ingekomen?
“Op mijn twaalfde speelde ik in een schoolvoorstelling de rol van Antonius in Julius Caesar. Toen ik op dat toneel stond, begon er ineens een ander bloed door mijn lichaam te stromen. Ik voelde een enorme opwinding en onbewust wist ik: dit moet ik doen. Maar vroeger had je van die clichés dat je een grote mond moest hebben als je naar de toneelschool wilde en altijd moest opvallen in een grote groep. Zo was ik helemaal niet.”
Je omgeving geloofde niet dat je het zou redden. Wanneer kreeg je zelf het vertrouwen dat je het wel kon?
“Ik wilde het heel graag, maar ik wist ook zeker dat ik nooit aangenomen zou worden. Ik dacht: ik probeer het gewoon en als ik dan word afgewezen, kan ik die droom vergeten en gewoon gaan studeren. Maar ik werd dus aangenomen. Toen was iedereen er ook vrij snel van overtuigd dat dit was wat bij mij paste. Die opleiding was heftig, heel intensief. Ik heb zelfs op eigen initiatief een jaar overgedaan. Ik vond mezelf te jong, te bleu. Maar ik wist altijd dat dit mijn wereld moest worden.”
Was het spelen ook een manier om gezien te worden?
“Ja, dat denk ik wel. Ik vind het nu nog een van de moeilijkste dingen om als mijzelf een toespraak te houden. Als ik een rode loper op moet, helpt het ook om te doen alsof het een rol is. Ik verdwijn het liefst in mijn personages en ik kan mij daar helemaal aan overgeven. Als ik eenmaal speel, dan schaam ik mij nergens meer voor en durf ik meer dan in het dagelijks leven. Dan voel ik toch een soort van rem. Een stemmetje dat zegt dat ik mij moet inhouden. De beste dekmantel om daar uit te breken is het spelen. Dan geef me een goed alibi.”
Volgens mij is daar wel veel moed voor nodig, om als rustig meisje vol overgave te spelen…
“Je moet volledig in je personage duiken. Ik denk dat daar altijd moed voor nodig is. Het moment tussen niet-spelen en spelen is eng en kan schaamtevol zijn. Ook omdat je daarna altijd onder een vergrootglas ligt. Mensen vinden iets van je spel en schrijven dat ook op. Dat is niet per se de leukste kant van dit werk.”
Maar in jouw geval is dat bijna altijd positief. Je bent een van de meest bekroonde actrices van het land.
“Ja, maar het is gek hoe het werkt dat je de negatieve dingen altijd honderd keer beter onthoudt dan de positieve dingen. Ik ben genoeg onderscheiden om niet onzeker te hoeven zijn. Maar helaas heeft het daar niets mee te maken. Want aan de ene kant is een prijs een enorme erkenning en bevestiging dat je lekker bezig bent. Maar aan de andere kant moet je uitkijken dat je de druk niet te groot maakt.”
“Eerst dacht ik nog: dan moet nu alles wat ik doe ook echt heel goed zijn, anders verdien ik die prijzen niet. Maar dat heb ik al snel uit mijn hoofd gezet, want dat is zinloos. Daarnaast is erkenning zoiets persoonlijks, terwijl je met zo veel mensen samenwerkt. Iedereen komt uit zijn eigen vakgebied en draagt een steentje bij aan het product. Vooral bij televisie. Ik vind het magisch wat er gebeurt als je met zo’n groep samenwerkt.”
Vind je het zo magisch dat we je nu meer op televisie en het bioscoopscherm kunnen verwachten?
“Ja. Ik hou van taal, dat vind ik in het theater. Maar de laatste jaren heeft film mijn hart steeds meer veroverd. Ik vind het een mooi medium omdat beeld zoveel vertelt. Ik ben zelf ook een enorme fan van misdaadseries. Alles wat met spannende plots en misdaad te maken heeft, vind ik geweldig. Daarom wilde ik dit project met Paula zo graag doen. Ik heb altijd de droom gehad om met een pistool in mijn handen te staan en houd ontzettend van hard rijden en snelle auto’s. Dana was het perfecte alibi om dat nu allebei te doen.”
Paspoort
Naam: Ariane Schluter
Geboren: 1 februari 1966, Voorburg
Opleiding: Toneelacademie in Maastricht
Woont: in Amsterdam met man en twee kinderen
Carrière: Schluter speelt sinds 1989 o.a. bij theatergezelschappen Orkater, Het Toneel Speelt en het Nationale Toneel, maar maakt ook uitstapjes naar het witte doek. Zo speelt ze o.a. in 06 van Theo van Gogh, Ober van Alex van Warmerdam en in Terug naar de kust naast Linda de Mol. Afgelopen jaar was ze te zien als Lucia de Berk in de film Lucia de B., over de Haagse verpleegster. Schluter is een van de meest bekroonde actrices in Nederland: in 1994 wint ze een Gouden Kalf voor haar rol in 06. In 2003 én 2004 volgt een Theo d’Or, de meest prestigieuze prijs in theaterland. In 2010 krijgt ze de Theo Mann-Bouwmeesterring omgeschoven, een speciale toneelprijs die actrices aan elkaar doorgeven wanneer ze een geschikte opvolger vinden.
