Ze schuift regelmatig aan bij DWDD, zit in diverse besturen en commissies en volgt de actualiteit op de voet. Voormalig voorzitter van de Tweede Kamer Gerdi Verbeet zit niet graag stil. Je moet woekeren met je talenten, zei haar moeder altijd. Haar ouders zaten allebei in het onderwijs en hebben haar politiek bewustzijn en een sociaal hart bijgebracht. De geschiedenis van de arbeider kent ze van binnenuit. ‘In de afgelopen honderd jaar is Nederland uitgegroeid tot het welvarende land dat het nu is. Opgebouwd door arbeiders.
Vaak gaat alle aandacht uit naar de kopstukken. Uiteindelijk is dit land gemaakt door de handjes en opoffering van mensen. Dat heeft veel bloed, zweet en tranen gekost. Er is hard voor geknokt. Deze serie vertelt de verhalen van die mensen. Hoe zij dat beleefd hebben. Ik hoop dat de verhalen weer nieuwe verhalen opleveren. Dat jonge kijkers nog eens de kans pakken hun ouders of grootouders te vragen hoe dat bij hun thuis was.’
Komt u uit een arbeidersmilieu?
‘Mijn ouders waren hoofdarbeiders. Mijn moeder kwam uit een katholiek midden- en kleinbedrijfgezin. Ze was de eerste in haar familie die ging doorleren. Ze wilde onderwijzeres worden en ging daarvoor naar een internaat van de Zusters in Dongen. In 1946 werd ze lid van de pas opgerichte PvdA. Mijn vader komt uit de traditie van de arbeidersbeweging en was in zijn milieu de eerste die kon doorleren. Na een driejarige HBS heeft hij de Kweekschool gedaan. Dat was de klassieke emancipatie van het arbeiderskind. Zijn vader werkte bij het Amsterdamse telefoonbedrijf en zijn moeder was vroeger dienstmeisje geweest. Dat was nog in de tijd dat ze met theebladeren de tapijten moest vegen.’
‘Van haar oma hoorde ze de verhalen over armoede, grote gezinnen en werkloosheid in de winter. Haar oma’s broers en vader kregen interesse in Domela Nieuwenhuis en later de sociaal- democraten. Er was ook een tak die communist werd. Dat luisterde nauw tijdens verjaardagen. De heren werden strategisch neergezet. Iedereen had een vaste plaats. Vooral om te voorkomen dat er onaangename gesprekken zouden ontstaan. Dit soort verhalen komen ook in de tv-serie terug. Elke aflevering heeft een eigen thema. Bijna bij elk onderwerp kon ik iets zeggen over hoe dat bij ons thuis of in de familie ging. Dat maakt het voor mij ook heel bijzonder. Ik voel me er zeer bij betrokken.
Mijn oom Willem bijvoorbeeld werkte in de munitiefabriek van Muiden. Hij verloor steeds een vingerkootje aan de machines. Dat was gewoon. Voor elk vingerkootje stond een bedrag. Op een gegeven moment kwam hij in de WAO terecht. Hij was zoveel kootjes kwijt geraakt dat hij niet meer kon werken. Nu vinden we dat onbestaanbaar.’
Welke aflevering spreekt u het meest aan?
‘Die over de arbeidersvrouw vind ik toch wel het leukst. Ook omdat het zo goed laat zien hoe de perspectieven zijn veranderd. Toendertijd was mijn opa trots dat mijn oma niet hoefde te werken. Dat was een voorrecht. Mijn moeder koos er juist voor om wel te blijven werken. Een volledige baan zelfs. Ze hield enorm van haar vak. Toen ze werd ontslagen omdat ze ging trouwen, zo ging dat indertijd, begon ze de dag erna een schooltje thuis. Stoppen met lesgeven vond ze zonde van haar opleiding. Dat was heel bijzonder in de jaren vijftig. Mijn grootouders hebben mijn moeder in haar ambities gesteund. Ze hebben mijn broer en mij vaak genoeg opgevangen. Dat vind ik bewonderingswaardig van mijn grootouders. Zij waren sociaal-democraten naar mijn hart; ze waren heel modern en stonden open voor nieuwe ontwikkelingen.’
U komt dus uit een progressief nest?
‘Jazeker, vooral mijn moeder was een bevlogen sociaal-democraat. Na de oorlog heeft ze zich laten schrappen als lid van de katholieke kerk. Ze is wel altijd religieus gebleven. Ze vertelde ook heel eerlijk dat ze in het begin meer moeite had niet naar de kerk te gaan, dan wel naar de kerk te gaan. Maar zij vond met name de rijkdom van het Vaticaan en datgene wat zij zag als het dom houden van de gelovigen verschrikkelijk. Ik denk dat ze nu lid van zoiets als de 8 meibeweging was geworden. Qua karakter had zij een vrij protestantse manier van geloof belijden. Heel zelfstandig en principieel. Ook in haar vak. Ze heeft me altijd voorgehouden te woekeren met mijn talenten. De kantjes ervanaf lopen paste niet in haar beeld. Er werd hard gewerkt. Ik kan trots zijn op hoe mijn familie zich heeft ingezet. Niet alleen voor zichzelf, maar ook voor anderen. Men had de overtuiging dat het fijn is om het goed te hebben, maar alleen als je omgeving het ook goed heeft. Er is niets aan om het in je eentje goed te hebben.’
Welke toekomstdroom had uw moeder voor u?
‘Ik heb haar teleurgesteld door niet voor de klas te blijven staan. Vooral mijn moeder vond dat het mooiste beroep ter wereld. Mijn ouders geloofden in emancipatie van mensen via het onderwijs. Daar geloof ik nog steeds in. Dat je daar een bijdrage aan mag leveren, dat vond zij het meest waardevolle wat je kon doen. Mijn moeder dacht ook dat ik het goed zou kunnen. Ik was een mooie mix tussen mijn vader en haarzelf. Ze vond zichzelf iets te serieus en zei: jij kan ook nog eens een grap maken. Ik vond het ook geweldig voor de klas, maar ik werd steeds ontslagen, omdat in die tijd het leerlingenaantal zo afnam. Dat heeft ertoe geleid dat ik uit het onderwijs stapte.’
‘Later, toen ik in de Tweede Kamer kwam en de ouderenzorg in mijn pakket had, was mijn vader al overleden en zat mijn moeder in een verpleeghuis. Ik heb haar toen vaak meegenomen op werkbezoeken. Aanvankelijk was ze weliswaar vergeetachtig, maar nog goed ter been. Dat leidde tot hilarische situaties. Mensen kunnen misschien vergeetachtig zijn, ze zijn nog niet gek. Mijn moeder kon buitengewoon verstandige bijdragen leveren. Ik was trots op haar. Het was ook heel mooi dat we dit samen konden doen. Toen ik jong was zat ik bij haar achterin de klas, nu ging ze met mij mee op stap. Dat maakte de cirkel rond.’
Smaakt deze serie naar meer?
‘Deze serie ligt heel dicht bij mezelf. Ik heb een geweldige jeugd gehad en een prachtige loopbaan. Dat is toch wel sterk verbonden met de sociaal-democratie. Ik vertel graag en vind het leuk om mijn ervaringen met anderen te delen. Toch zie ik mezelf dit niet veel vaker doen. Presenteren is echt een vak. Dat heb ik zeker met deze serie kunnen ervaren. Echte presentatoren moet ook dingen kunnen presenteren waar ze zich misschien helemaal niet zo betrokken bij voelen. Bovendien vond ik het heel intensief. Totaal anders dan tafeldame zijn bij De wereld draait door. Dat laatste is vooral buitengewoon ontspannen en interessant om te doen. Het geeft zicht op mensen en zaken in de maatschappij die ik anders nooit had leren kennen. Alleen al de muziek is geweldig.’
Wat bindt u nog met de arbeidersbeweging?
‘Ik zal altijd lid van een vakbond zijn. Het lidmaatschap van een vakbond en van een partij zijn rechten waar je als burger gebruik van moet maken. Voor mij is het een burgerplicht. Dat geldt helaas niet meer voor mijn kinderen. Slechts een is lid van een partij. Aan mijn eigen kinderen zie ik dat we in een transitie zitten. Ik denk dat slechts vier van de twaalf (schoon)kinderen een klassieke vaste baan hebben. De rest heeft tijdelijk geen werk of is zzp’er. Je ziet dat het huidige sociale stelsel aan alle kanten wringt. Het past niet meer. Deze tijd met hoog opgeleide mensen vraagt om andere, creatieve antwoorden.’
Paspoort
Naam: Gerardina Alida (Gerdi) Verbeet
Geboren: 18 april 1951 te Amsterdam
Relatie: getrouwd met PvdA-coryfee Wim Meijer. Samen hebben ze zes kinderen en acht kleinkinderen
Opleiding: Gymnasium en MO-A Nederlandse Taal en Letterkunde
Carrière: Docent, later politiek adviseur en van 2001 tot 2012 lid van de Tweede Kamer voor de PvdA, waarvan de laatste zes jaar voorzitter van de Tweede Kamer. Nu veel bezoldigde en onbezoldigde functies, waaronder voorzitter van het Nationaal Comité 4 & 5 mei en van de Patiënte federatie NPCF.
TV: tafeldame bij De wereld draait door en presentator van het tv-programma De Strijd: de gouden eeuw van de arbeider.
