Op 31 oktober 1517 spijkerde Maarten Luther zijn stellingen op de Slotkerk in Wittenberg. Vijfhonderd jaar na het begin van de Reformatie gaat Leo Blokhuis in Achter de dijken op zoek naar de invloed van Luther en vooral Calvijn op onze Nederlandse identiteit. Leo reist door binnen- en buitenland, spreekt met wetenschappers, historici, sociologen, theologen, politici en artiesten.
Wat heeft de Reformatie te maken met de bloei van de Nederlandse schilderkunst in de Gouden Eeuw? Met onze welvaart? Met het feit dat Nederlandse vrouwen gelukkig zijn? Prikkelende vragen waarop Achter de dijken in acht afleveringen verrassende en verhelderende antwoorden geeft.
Nog zo’n prikkelende vraag: waarom ga jij als dj en popmuziekdeskundige dit programma presenteren?
“Ik vroeg me aanvankelijk ook af of ik wel de juiste man was om een serie te presenteren over de invloed van het calvinisme op onze volksaard. Maar toen duidelijk werd waarover het zou gaan, werd ik steeds enthousiaster. Achter de dijken gaat namelijk écht over wie wij Nederlanders zijn. Het programma legt verbanden waardoor je gaat begrijpen waarom Nederland is zoals het is. In een aflevering over tolerantie kun je bijvoorbeeld prachtige lijnen trekken door de geschiedenis heen. Ik vind het ook relevant om daar nu iets over te zeggen. De kerk speelt uiteraard ook een rol in het programma. Als domineeszoon beweeg ik me daar vrij makkelijk in, maar ik vind het toch best spannend om voor het publieke oog zo’n ander terrein te betreden dan mensen van mij gewend zijn.”
In de eerste aflevering ga je terug naar Wezep, waar je tot je twaalfde woonde en waar je vader dominee was. Hoe was het om daar op te groeien?
“Ik was me er wel altijd van bewust dat ik het zoontje van de dominee was. Iedereen van mijn basisschool zat bij onze kerk. Dus anoniem iets uithalen was erg lastig. Op dat moment weet je niet beter, maar toen we naar Schiedam verhuisden voelde het heel bevrijdend. Ik was ineens een gewoon jongetje in de klas. Ik heb echt een heel gelukkige jeugd gehad. Maar achteraf weet ik dat die druk er wel is geweest.”
Hoe streng was Nederlands gereformeerd bij jullie thuis?
“Midden-orthodoxie. Geen zwarte kousen. ChristenUnie, geen SGP. Dus het valt mee. Alleen was het dan wel de Veluwe-variant. Op zondag gingen wij lopend naar de kerk, want op zondag werd er niet gefietst, niet gesport en niet gewerkt. Het was ook ondenkbaar dat wij als predikantengezin een televisie in huis hadden. Gingen we op zaterdag in zo’n zinken teiltje in bad, pyjama aan, jas eroverheen en dan bij de buren Swiebertje kijken. Absurd natuurlijk, maar ook wel weer heel lief. In Schiedam kwam er al snel een tv, dus het was geen principekwestie, mijn ouders hadden gewoon geen gezin in gedoe op dat dorp. Het was altijd van: jongens, gedraag je, want… Daar heb ik nog wel last van: wat zullen de mensen van je zeggen?”
Het hele interview leest u in de NCRV-gids van week 34-35. Vanaf deze editie introduceert Leo Blokhuis in de gids ook wekelijks de nieuwste aflevering van Achter de dijken. Bent u geen abonnee maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.
Achter de dijken is vanaf vrijdag 8 september wekelijks om 21.05 uur te zien op NPO 2.
Tekst: Bea Kastrop
