Op een zondag in 1957 loopt de zeventienjarige Martin van Denzen, werkzaam in de bollen, door Noordwijkerhout. Hij komt zijn neef tegen, die hij al een tijd niet heeft gezien. “Is er nog nieuws?” vraagt Martin. “Ja”, zegt de neef. “Ik ga naar Canada emigreren, om voor een Brabantse hovenier te werken die zich daar heeft gevestigd. Waarom ga je niet mee?”
Tja, waarom niet? Martin kan daarvoor geen reden vinden en waagt een aantal maanden later de oversteek, net als veel Nederlanders in de naoorlogse periode. Hij laat zijn ouders en zeven broers en zussen achter. Een dappere keuze voor een jongen van achttien, want als Canada niet bevalt, kan hij niet eentwee-drie terug: de boottocht duurt zeven dagen en is duur. Daarbij weet Martin niet of hij zijn familie ooit nog zal terugzien. Zijn moeder staat gelukkig even nuchter in de emigratie als Martin. “Toen ik haar vroeg of ze het erg vond dat ik wegging, zei ze: ‘Nee joh, ik heb er nog zeven.’”
Lintje
Zestig jaar later, zomer 2017. Martin krijgt een grote verrassing: hij wordt in Canada geridderd in de Orde van Oranje-Nassau. Want ook al voelt hij zich na al die jaren een echte Canadees, Nederland heeft altijd een prominente rol in zijn leven gespeeld. Martin zet zich al tientallen jaren in voor de Nederlands-Canadese gemeenschap, onder andere met zijn wekelijkse radioshow The Dutch touch, het organiseren van Sinterklaasfeesten en initiatieven voor Canadese veteranen die Nederland bevrijdden.
Hoe vereerd hij zich ook voelt, het lintje komt op een moeilijk moment in Martins leven. Zijn grote liefde Nelly is een week eerder overleden, kort voor hun 54e trouwdag. Ze leed aan kanker en dementie. De twee leerden elkaar in 1960 kennen tijdens het carnaval in Weert, toen Martin in Nederland was voor een vakantie. Vrij snel daarna waagde ook Nelly de overstap. “Haar overlijden is een groot verlies. Maar voor Nelly was ik blij, want ik was al aan het kijken voor een bejaardentehuis. Het werd steeds moeilijker om haar thuis te verzorgen. Maar het was fijn geweest als zij het lintje ook mee had kunnen maken.”
In oktober brachten Martin en zijn zoon Marty (48) Nelly’s as naar Nederland. “Mijn zoon zei: ‘Jij hebt mam weggehaald uit Nederland, nu moet je haar terugbrengen.’ In haar geboorteplaats Weert hebben we in een klein kapelletje een dienst gehad met haar familie en haar as op de begraafplaats van haar ouders uitgestrooid. Dat was een mooie afsluiting.”
Het hele interview leest u in de NCRV-gids van week 7. Bent u geen abonnee maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.
Vaarwel Nederland is vanaf vrijdag 23 februari wekelijks om 21.05 uur te zien op NPO 2.
Tekst: Marjolein de Jong
