Wilfred Kemp is na zestien jaar niet meer weg te denken van de Nederlandse televisie. Ooit begonnen als redacteur bij Studio RKK, is hij inmiddels het gezicht van veel religieuze programma’s bij KRO en RKK. Ook van het nieuwe Villa Roma, waarin hij in een Romeins appartement bekende Nederlanders als Marco Borsato en Yvon Jaspers ontvangt. Overdag leidt Kemp zijn gast rond in de ‘eeuwige stad’, ’s avonds bereidt hij een Italiaanse maaltijd en praten ze over het leven, de carrière van de gast en – als het aan Kemp ligt – ook over het geloof.
Zelf is Kemp misschien nog wel het meest verbaasd dat hij voor de camera is beland. Want wie had dat gedacht na een studie theologie? ‘Ik wilde de parochie in. In mijn eigen parochie in Montfoort had ik gezien hoe zinvol dit werk is. Je kunt mensen op een bijzondere manier helpen en bijstaan, bijvoorbeeld tijdens of na het overlijden van een dierbare. Mensen laten je opeens binnen in hun leven, vertellen je dingen die ze normaal niet zouden vertellen. Dat is heel bijzonder. In het laatste jaar kreeg ik het vak theologie en media en dat vond ik meteen ontzettend leuk. Maar ik was bang dat het een bevlieging was. Daarom ben ik toch eerst een paar jaar parochiewerk gaan doen. Ik heb daar nooit spijt van gehad.’
Heb je in de parochie iets geleerd dat je nu nog steeds bij je houdt?
‘Dat je niet alleen moet geloven met je hoofd, maar ook met je handen en voeten: je moet er iets voor doen. Ik kan je wel vertellen dat ik gelovig ben, maar waar blijkt dat uit? Op dit moment heb ik het gevoel dat ik op dat terrein tekortschiet. Ik heb het zo druk met mijn werk dat ik geen tijd heb om bijvoorbeeld structureel vrijwilligerswerk te doen. Het geweten dat in de parochie is gevormd, knaagt al jaren.’
Is dat ook iets wat je ouders je hebben meegegeven? Ben je strenggelovig opgevoed?
‘Nee, eigenlijk niet. Het geloof was er gewoon. Tot mijn twaalfde moest ik elke zondag mee naar de kerk, daarna lieten mijn ouders mij vrij en ging ik alleen als ik iets moest doen met het koor of om te oefenen op het orgel. Toch was het wel een plek waar ik mij prettig voelde: ik kon er met muziek bezig zijn en mijn ei kwijt als het om discussiëren ging. Het was een plek waar ik tot rust kwam. Ik had het geluk dat we een moderne, vooruitstrevende priester hadden. Als daar een ouderwetse pastoor had gezeten, was ik nu misschien atheïst geweest.’
Heb je weleens het gevoel gehad dat je je niet meer thuis voelde bij het geloof?
Voor het eerst tijdens het gesprek blijft Kemp even stil voordat hij antwoordt: ‘De vraag: zou je eruit stappen?, is voor mij dezelfde als: zou je je arm amputeren? De katholieke kerk voelt als mijn familie. Het misverstand bestaat dat het lidmaatschap van de kerk gelijkstaat met het lidmaatschap van een politieke partij. Het geloof gaat veel dieper dan dat. Daarom doet het ook zo veel pijn als mensen je geloof belachelijk maken. Natuurlijk moet alles gezegd kunnen worden; we leven in een vrij land. Maar als iemand constant zegt dat je moeder een slet is, doet dat pijn.”
“Zeker als je moeder ontzettend lief is en altijd goed voor je gezorgd heeft. Het geloof beledigen is voor mij van dezelfde orde. Als je zelf niet religieus bent, kun je je niet voorstellen hoe diep het gaat. Het is onderdeel van je ziel. Je hoeft het geloof niet te delen, maar je moet elkaar wel accepteren. Want we leven toch met en naast elkaar in één land. Dat is tolerantie. Echte tolerantie doet een beetje pijn. Want dat gaat erom dat jij mensen met fundamenteel andere meningen de ruimte geeft om deze te uiten. Die diversiteit is verrijkend. Het dwingt je ertoe altijd te blijven nadenken over jouw opvattingen, geloof en ideeën. Je wordt continu bevraagd.
Ben je altijd zo redelijk geweest?
‘Vroeger was ik veel kritischer. Toen ik 25 was, deed Rome er voor mij niet toe. Wie luisterde er nou naar de paus? Die was hopeloos ouderwets, daar had ik niets mee. Ik was actief in de 8-meibeweging, een groep katholieken die zich naar aanleiding van het pausbezoek in 1985 organiseerde om zich te verzetten tegen de overheersende orthodoxe stroming binnen de kerk. Ik vond dat de paus afstand moest nemen van het verbod op voorbehoedsmiddelen, homoseksualiteit en echtscheidingen. Dat kon geen dag wachten, dat moest nú anders. Daar denk ik tegenwoordig anders over.’
Wanneer is dat veranderd?
“Sinds ik bij de KRO werk en vaker in Rome kom. Daar zag ik ineens dat we onderdeel zijn van een wereldkerk. Dat de paus niet alleen ónze vader is, maar ook die van katholieken in Afrika en Azië. Daar denken ze heel anders over deze heikele kwesties. Daarom snap ik nu heel goed dat de paus niet zomaar kan zeggen dat het homohuwelijk de normaalste zaak van de wereld is. Ik vind wel dat het uiteindelijk die kant op moet. Maar wij hebben er ook decennia over gedaan, dan kun je niet verwachten dat andere landen dat binnen twee jaar accepteren. Dat is niet reëel.”
Wat vonden je ouders ervan dat je kritisch was tegenover de paus?
‘Best ingewikkeld. Maar we hebben thuis nooit heftige discussies over het geloof gehad. Ze lieten mij mijn gang gaan. Ik heb de meest fantastische ouders. Zij hadden het beste met mijn zussen en mij voor en wilden alleen dat wij gelukkig werden. Ze gaven ons onvoorwaardelijke liefde. Ze hebben nooit bepaalde verwachtingen gehad of druk uitgeoefend op onze keuzes.’
‘Mijn ouders hebben zelf alleen de lagere school doorlopen. Toen ik mij meer ging bezighouden met filosofische ideeën over de rol van de paus, vonden ze dat in het begin moeilijk. De gesprekken daarover werden ongelijkwaardiger. Verbaal was ik ze steeds meer de baas. Dat verlies hebben ze uiteindelijk grootmoedig genomen. Ze hebben mij daarna altijd vrijgelaten om te doen wat ik wilde. Mijn ouders gaven mij al op jonge leeftijd een enorm vertrouwen. Dat vind ik nog steeds bijzonder.’
Wat betekent het geloof nu voor jou?
‘Het zijn mijn wortels. Het heeft mij gevormd in de manier waarop ik denk, voel en ben. Als ik in Rome ben, voelt dat nu echt als thuiskomen. Het is het vertrouwde gevoel dat je ergens thuishoort en je tot in je diepste wezen gekend weet. Dat geeft je een gevoel van geborgenheid. Dat voelt heel prettig. Wat er ook gebeurt in mijn leven, ik heb altijd dat vangnet van mijn ouders en God. Als ik val, kan het zijn dat ik al mijn botten breek. Maar ik zal nooit te pletter vallen. Dat beschouw ik als het grootste geschenk in mijn leven.’
Paspoort
Paspoort
Naam: Wilfred Kemp
Geboren: 25 november 1960 in Willeskop
Woont: in Amsterdam
Opleiding: Theologie aan de Katholieke Theologische Universiteit van Amsterdam
Carrière: Was zeven jaar lang pastoraal werker. In 1994 ging hij aan de slag bij het televisieprogramma Studio RKK, eerst als redacteur en later als verslaggever. Daarna was hij verslaggever bij Kruispunt. Later presenteerde hij Tussen hemel en aarde, Studio RKK, Ziel en zo, Kiest u maar!, Soeterbeeck, In de schaduw van het nieuws, en te horen in Kruispunt radio. Nu horen we hem in het radioprogramma Wierook en pepermunt en presenteert hij Kruispunt tv en Villa Rome.
