Mieke recenseert: Strikken van Domenico Starnone

Het verhaal van een vlucht, van een terugkeer en van de onzichtbare banden die ons voorgoed aan elkaar ketenen. Mieke van der Weij recenseert het boek 'Strikken' en geeft het maar liefst 5 sterren!

Strikken *****

Domenico Starnone blijkt de echte schrijver van de succesvolle Napolitaanse romans van Elena Ferrante te zijn. Aangezien men al jaren speculeerde over de ware identiteit van Ferrante, was dit in de literaire wereld groot nieuws. Aan die Ferrante-serie ben ik nooit toegekomen, maar na lezing van Strikken ben ik wel nieuwsgierig geworden. Wat een goed boek is dit zeg!

Een genadeloze zelfanalyse van een man die zijn gezin verlaat voor een jonge vriendin. Een boek dat je de adem beneemt: zo helder weet Starnone dit complexe liefdesverhaal uit de doeken te doen dat ook de gevolgen voor de kinderen haast achteloos, maar daardoor des te schrijnender schetst. En toch is het nergens moralistisch.

Boek 1 bestaat uit brieven: ‘Misschien ben je het vergeten, waarde heer, maar ik zal je eraan helpen herinneren: ik ben je vrouw. Ja ik weet dat je dat vroeger leuk vond, en dat het je nu irriteert.’ Dat ‘waarde heer’, geweldig. Het venijn druipt er meteen vanaf. Vanda voelt zich getergd, vernederd. Op haar 22e is ze met Aldo getrouwd. Het was 1962. Na twaalf jaar is de fut er uit en Aldo heeft het huis doodleuk verlaten om zijn vrijheid te vieren bij een jonge vriendin. Als lezeres voel je met haar mee: wat een klootzak om haar zo met die kinderen te laten zitten. Maar onnozel is ze ook wel.

Dan zet Starnone ons in Boek II op een geheel ander been door Aldo en Vanda op te voeren als een ouder echtpaar, met kleinkinderen. Ze zijn net een weekje aan zee geweest in een hotel en komen terug in hun huis in Rome waar inbrekers een ravage hebben aangericht. Als dat geen metafoor voor hun leven is… In dit deel kijkt Aldo terug op wat hem destijds bezielde: ‘Ik was nog geen dertig maar ik voelde me al oud en had het idee dat ik – onwillekeurig – deel uitmaakte van een wereld, een levensstijl, die in het politiek en culturele milieu waar ik graag bij hoorde als achterhaald werd beschouwd.’ Aldo werkt aan een universiteit en hier blaast de tijdgeest in de jaren 70 natuurlijk een stevig partijtje mee. Moet kunnen! Monogamie, hoezo? Maar zoetjesaan is hij teruggekeerd bij Vanda. Gemakzucht. Een vreugdeloos kibbelend stel met een kat.

En dan deelt Starnone in Boek III zijn laatste klap uit: de kinderen komen aan het woord. Ze zijn meedogenloos, uit op geld. De zoon heeft zich ontwikkeld tot een veelwijver, met kinderen bij verschillende vrouwen. ‘Nooit ontsnapt uit de chaos waarin wij zijn opgegroeid’, zegt zijn zus. Die is wars van nageslacht: ‘Ik begrijp niks van al die trillende loopse teven die hun biologische klok horen tikken.’ Hun vader ziet ze als een miezerig verkrampt mannetje. En de eindconclusie is: ‘Onze ouders hebben ons kapotgemaakt’.

Strikken is een snoeihard boek waarin elke zin raak is. Alles zit erin: verlangen naar vrijheid, hang naar geborgenheid. En over wat we elkaar ongewild allemaal aandoen.

Volgende week

bespreekt Mieke Zo worden wij niet van Caroline van Keeken.

Meer recensies

Een aantal lezers van Miekes Leesclub hebben het boek Strikken gerecenseerd. Benieuwd naar hun mening? U leest het hier.