Als de liefde ****
Een novelle, staat er onder de titel. Officieel is dat een verhaal tussen de vijftig en de honderd bladzijden, met een eenvoudige structuur en een klein aantal personages, maar heel strikt is dat niet. Holman heeft meer romans geschreven die vaak zijn Indische familie als onderwerp hebben maar veel Parool- en Groene Amsterdammer-lezers zullen hem kennen van zijn columns. Het kortebaanwerk gaat hem goed af.
Het verhaal wordt verteld vanuit Henk, een uitvaartondernemer van zestig, die besloten heeft zijn zaak te verkopen. Hij had in zijn jonge jaren wel artistieke ambities, maar heeft die zaak toch van zijn vader overgenomen. ‘Mijn vader en ik hadden beiden de naargeestige neiging op latere leeftijd het leven volkomen zinloos te vinden.’ Maar ondanks deze overtuiging wil Henk er nog iets van maken, hij koopt een Volkswagenbus die hij ombouwt tot een ‘gerieflijke maar zeer kleine eenkamerwoning, om wat rond te rijden, musea te bezoeken of een boek te lezen bij een meer of een bos.’ Zijn dochter Olga is zwanger en trekt met haar vriend bij hem in.
Met iemand samen zou leuk zijn, dus hij schrijft zich in op een datingsite. Dat levert contact op met een leuke weduwe, Carine, die onder de indruk was van zijn medeleven bij de uitvaart van haar man. Maar het lot brengt ook een oude vlam op zijn pad: Esther, op wie hij verliefd was toen ze samen op de kunstacademie zaten. Henk bungelde er destijds een beetje bij, terwijl Esther, Ster zoals hij haar noemt, het stralende middelpunt was van een groep ambitieuze kunstenaars.
Zij heeft haar ambities wel waargemaakt, en haar werken blijken in het Moma te hangen, het Centre Pompidou, en nog veertig musea, ze woonde in New York of Parijs en ze had verhoudingen met David Bowie, Leonard Cohen en Serge Gainsbourg. Wel vreemd dat dit helemaal aan Henk, die zij Honk noemt (thuis), is voorbijgegaan! Dat vindt hij gelukkig zelf ook.
Esther blijkt in een rolstoel te zitten, ze heeft ALS en niet lang meer te leven. (Dit staat ook in de binnenflap dus dit is geen spoiler). Kunst en leven, en hoe die zich verhouden, het zijn intense gesprekken die ze voeren. ‘Jij bezit iets wat ik ben kwijtgeraakt. Jij hebt nog vroeger in je’, zegt Esther, ze bewondert zijn rust, aandacht en beheersing. ‘Dat zijn goede goden om te hebben, Honk.’ Wie heeft uiteindelijk de beste keuzes in het leven gemaakt?
De ene vrouw in het aangezicht van de dood, de ander wellicht een nieuw leven belovend, zijn dochter die zwanger is: Er zit veel symboliek in dit verhaal. Toch weet Holman van Honk en Ster en Carine mensen van vlees en bloed te maken. De beschouwingen over wat kunst vermag en of kunstenaars eigenlijk een zinvol leven leiden zijn de moeite waard. Grote thema’s, maar zwaar wordt het nooit, omdat het allemaal op zo’n geestige en grappige manier verwoord wordt. De onderkoelde humor maakt deze novelle af.
Terecht kreeg Holman afgelopen week voor dit boek de Hans Vervoortprijs voor ‘verhalend proza van neerslachtige en toch opbeurende aard’.
Uitgeverij Sunny Home 128 blz. € 18,95
