Bij de buren ***
In het Duitse plaatsje aan het Noord-Oostzeekanaal waar we nu weer zijn neergestreken, ja, een lezer komt nog eens ergens, woont Julia. Ze is 38 en heeft een onvervulde kinderwens, die steeds sterker wordt: het lukt maar niet. Sinds een half jaar zijn zij en haar man Chris, een milieubewuste bioloog de stad ontvlucht en nu wonen ze in een bakstenen huis vanwaaruit ze de enorme schepen zien langsvaren. Erg druk is ze niet, ze is keramiste en heeft een winkeltje geopend, waar ze amper klanten krijgt, maar met online bestellingen redt ze het nét. Ze kwelt zichzelf door op Instagram te kijken naar ideale gezinnetjes. Verder loert ze naar het huis van de buren, dat verlaten lijkt. Waar is die vrouw met die twee meisjes en die baby naartoe gegaan? De meubels staan nog in de kamer. Wel duikt er een jongen met een hoodie op die een briefje onder de deur door stopt met een mysterieuze tekst. Het beloofde gelukkige plattelandsleven is er duidelijk nog niet van gekomen.
Ook bij Astrid, een zestigjarige arts die al haar hele leven hier woont, is er sprake van vage onrust. Haar man, een gepensioneerde geschiedenisleraar, volgt op internet juist de grote boze buitenwereld, hij kijkt naar CNN en de BBC, en volgt de Bundestagdebatten om dan ongezouten commentaar te leveren. Een mooi tegenstelling met de gezinsidylles. Astrid krijgt anonieme dreigbrieven, ook onheilspellend! Heeft het te maken met de verdachte dood van een oude vrouw die een nacht lang in haar badkuip lag, waar ze melding van heeft gemaakt bij de politie omdat ze de echtgenoot niet vertrouwde?? En wie heeft de postzak met onbestelde brieven in het open veld gegooid?
Als lezer denk je dat je in een thriller bent beland; dat alles met alles samenhangt en dat dat ongetwijfeld aan het eind geopenbaard zal worden. Op het gevaar af dat ik te veel spoiler: dat gebeurt niet. Wie schreef ook weer dat in een roman geen pistool of mes voorbij kan komen zonder dat dat later een cruciale rol gaat spelen? W.F. Hermans? Bilkau heeft duidelijk geen boodschap aan deze theorie, want er worden duistere zaken gesuggereerd, er hangt dreiging in de lucht. Onheilszwanger is het woord. Je zoekt betekenissen maar de cirkel sluit zich niet. Dat stelde teleur, maar dat wil niet zeggen dat ik het boek niet met plezier gelezen heb. Bilkau, die ermee genomineerd werd voor de Deutsche Buchpreis, schreef al eerder over tobbende dertigers, en ze heeft de in het leven, en hun mannen vaag teleurgestelde vrouwen mooi neergezet.
Het lijken kleine levens, maar grote maatschappelijke thema’s spelen wel degelijk een rol. De leegstand in plattelandsgemeentes, de afbraak van sociale voorzieningen, de milieuvervuiling in de vorm van plastic confetti die Julia en Chris ontdekken in de baai waar ze gaan zwemmen, en waar Chris meer belangstelling voor heeft dan voor haar door hormooninjecties lekgeprikte buik. Met zijn carrière gaat het uitstekend door dat plasticonderzoek. Mensen dus die zoeken naar aandacht en liefde, maar langs elkaar heen leven. Bilkau heeft ze mooi beschreven.
Uitgeverij Cossee 288 blz. € 24,99 (e-book € 14,99)
