De details ****
Dit boek zette me aan het denken over mijn eigen leven. Ik realiseerde me dat dat leven, en dat van iedereen waarschijnlijk, gevormd wordt door de mensen met wie je verhoudingen had, en door de beslissingen die je daarin nam. En dat dat niet alleen voor ons leven geldt, maar ook voor onze persoonlijkheden.
Wat doet Ia Genberg? (Van wie ik overigens nog nooit gehoord had, die in 2012 debuteerde als romancier na een carrière als journalist; een weg die vaker wordt afgelegd, denk maar aan Annejet van der Zijl, maar dit terzijde.) Eigenlijk iets simpels: ze beschrijft vier mensen met wie ze een relatie onderhield, en dan niet per se een romantische. Het boek moet het dan ook niet hebben van lagen, structuren, ingenieuze tijdlijnen of een plot. Al komt er op het eind nog een fraaie draai.
Een gloeiende koorts, daar begint het mee, de hoofdpersoon is ziek en komt op het idee om een boek te herlezen. Op het schutblad staat een opdracht van een oude geliefde, Johanna. Dat voert haar terug naar de stormachtige periode die ze met Johanna doorbracht. Iemand die altijd de perfecte cadeaus meebracht, met wie ze de literatuur ontdekte, iemand die haar in veel opzichten de baas was en aan wie ze zich totaal uitleverde ‘Zij was mijn hoofdpersoon. Mijn leven bestond uit Johanna, de gesprekken die we voerden, de plek op aarde die we deelden. Nooit zou ik zo zeker van iemand zijn, zo zeker dat ik echt iemand had.’ Maar Johanna heeft ook een kille kant en nadat de relatie is gestrand wordt zij een beroemde presentatrice, een bekende Zweed. Altijd lastig zo’n ex, die kun je niet ontlopen.
Nummer twee is Niki, ‘Niki was een soort avontuur, een voortdurend drama in alle genres, waarbij niets stilstond en alles onvoorspelbaar was.’ Ze heeft rijke ouders van wie ze niks wil weten, maar die haar wel onderhouden. Genberg beschrijft het onbezorgde, studentikoze, en morsige leven beeldend. Niki verdwijnt uiteindelijk spoorloos.
Alejandro ziet ze op het podium, een blikseminslag! Hij is muzikant en zwerft van de ene plek naar de andere. Ook hier weer een slordig leven dus, op het ranzige af. Ook wel eens interessant om te lezen hoe jongelui in Zweden toen leefden, eind van de vorige eeuw. Nou ja, sommigen dan. Toekomst heeft deze relatie niet, dat snap je wel, maar ze houdt er wel iets aan over.
Genberg schrijft opvallend mild, zoals je kunt terugkijken op je leven tot nu toe: de ergernissen zijn weggevallen en je denkt alleen nog met weemoed en verwondering naar je vorige ikken. Mooi hoe ze dat doet, en, zoals ik al zei, erg complex is de roman niet, maar de details van haar beschrijvingen zijn mooi en herkenbaar. Het boek lijkt met een enorm gemak geschreven, maar heeft wel diepgang. Goed vertaald ook.
Over Brigitte, nummer vier wil ik niet te veel zeggen. Dan is de verrassing weg. Na het lezen van deze portretten heb je de hoofdpersoon natuurlijk het best leren kennen.
Uitgeverij De Bezige Bij 157 blz. € 21,99 (e-book € 12,99)
