De man in de rode mantel ***
Een slecht boek van Julian Barnes kan ik me niet herinneren. Ik volg hem als sinds het hoogst originele Flauberts papagaai uit 1984, waarin een Engelse gepensioneerde arts op zoek gaat naar de opgezette papagaai van Flaubert. Een speelse biografie was dat en niet eens een biografie. Het was een eigen genre, dat Barnes had uitgevonden.
Ook De man in de rode mantel is de ‘biografische non-fictie met een twist.’ Parijzenaar Samuel-Jean Pozzi, in zijn tijd beroemd vrouwenarts, was een societyfiguur die joeg met de prins van Monaco. Zijn levensgrote portret werd geschilderd door John Singer Sargent. Barnes zag het in de National Picture Gallery in Londen en je kunt je makkelijk voorstellen dat hij onder de indruk was. Dat was ik vorig jaar ook in het Rijksmuseum, waar het te zien was op de tentoonstelling High Society. De knappe man met hip baardje heeft opvallend slanke, lange vingers: een verwijzing naar zijn professie als gyneacoloog?
Barnes beschrijft Pozzi in zijn tijd, de Belle Epoque, een ‘decadente, hectische, gewelddadige, narcistische en neurotische’ tijd die duurde tot de Eerste Wereldoorlog. Pozzi grossierde in affaires. Met actrice Sarah Bernard bijvoorbeeld. Werkelijk iedereen die ook maar iets betekende in het Frankrijk en Engeland van die tijd, passeert de revue. Het boek staat dan ook vol plaatjes van beroemdheden die je cadeau kreeg bij een chocoladereep. Barnes diept al die verhalen van schrijvers, sporters (toen al!) politici en actrices op en dat is wat veel. Het lijkt soms wel of je in een eindeloos roddelblad bent beland.
Maar de omschrijving ‘een van zijpaden vergeven essay’ dekt de lading beter. En hoe interessant ook, mij waren het te veel zijpaden, te veel namen, te veel levens. Ik raakte regelmatig de draad kwijt, al komt Barnes altijd wel weer op zijn hoofdweg uit, en zijn de uitweidingen informatief en geestig. Dit boek samenvatten is onmogelijk. Als u intellectuele belangstelling hebt en u schrikt niet van woorden als ‘melioristisch’ of ‘prerafaëlitisme’, dan is het een boek voor u. Zo niet, dan heb ik mijn twijfels.
Ik snap Barnes’ fascinatie, want Pozzi was een interessant figuur: bedreven in het verwijderen van kogels, francofiel (net als Barnes), vertaler van Darwin, brenger vn hygiëne in de operatiekamer, Don Juan, bevriend met iedereen die er toe deed… En toch vergeten als hij niet geschilderd was.
Uitgeverij Atlas Contact 384 blz. € 24,99
