Het leugenachtige leven van volwassenen *****
Het duurt een bladzij of veertig maar dan zit je vast aan haar haakje. Elena Ferrante is een duivelskunstenaar. Het begin is een beetje stroperig, er staan soms lelijke zinnen in, maar al snel was ik verslaafd. In de trein, als ik ’s nachts om 1 uur thuiskwam van Het oog op morgen… Als een bezetene zat ik te lezen tot de laatste bladzij. En dan afkicken, en je afvragen hoe het verder zal gaan met Giovanna, die zich dan net op haar zestiende heeft laten ontmaagden door een jonge maffioso.
Aan het begin is ze dertien. Een braaf meisje dat met haar ouders in een goede buurt in Napels woont. Ze wordt als enig kind gekoesterd en geprezen, vooral door haar vader, een linkse intellectueel die in haar ogen ‘altijd iets onnavolgbaars elegants uitstraalde.’ Tot hij zich een keer laat ontvallen dat ze op haar tante Vittoria gaat lijken. Dat hakt er enorm in want die tante, een zus van haar vader, is een schrikbeeld uit haar kindertijd: ‘Een magere en bezeten schim, een warrige gestalte die op de loer lag in hoekjes van huizen wanneer de duisternis viel.’
Natuurlijk gaat ze op zoek en snuffelt stiekem in oude blikken vol foto’s waarop ze ziet dat Vittoria consequent is weggelakt. Als haar ouders dat in de gaten hebben geven ze royaal toestemming om haar tante op te zoeken. Spannend! Ook voor de lezer, want je wilt weten wat voor heks die Vittoria is. Voor het eerst komt Giovanna in een arme wijk van Napels. ‘Een andere stad die bestond uit rijen treurige gebouwen, verschoten muren, groene stroken bevuild met allerlei afval…’ Vittoria blijkt indrukwekkende, Napolitaans dialectsprekende volkse vrouw. ‘Lang en slank als een gezouten ansjovis, met brede schouders en een flinke boezem en een brandende sigaret tussen haar vingers.’
Na die ontmoeting is Giovanna’s leven voorgoed veranderd. Ze gaat anders tegen haar ouders aankijken. Heeft haar vader, die in deze wijk is opgegroeid, zijn familie zo laten barsten zoals Vittoria beweert? Ze leert balanceren tussen twee werelden. Tussen arm en rijk, tussen modern levensgevoel en rooms-katholieke mystiek, tussen opengeknoopte gulpen en braaf fatsoen. En… ze komt erachter dat de verschillen niet eens zo groot zijn. Haar vader blijkt al jarenlang een verhouding te hebben met de vrouw van zijn beste vriend. Het leugenachtige leven van volwassenen.
Giovanna is heerlijk in hoe ze de kont tegen de krib gooit: blijven zitten op school, dikke make-up, korte rokjes: alles wat haar ouders vreselijk vinden. Ze wordt verliefd op een intellectueel, een Jezus-achtige figuur, die al verloofd is met een ander, maar haar wel verlost van die vloek van haar vader: hij zegt dat ze mooi is. Echt nodig heeft ze hem niet. Ze kiest een ander pad.
Lezers die de Napolitaanse romans lazen zullen veel herkennen: de rol van vriendschap, verraad, de verschillende sociale lagen, de katholieke kerk, het speelt allemaal weer een rol. Heerlijk.
Uitgeverij Wereldbibliotheek 334 blz. €22,99 (e-book €14,99)
