Ochtendkoorts: Péter Gárdos***
Soms worden er spontaan boeken naar mijn adres gestuurd. Ook Ochtendkoorts viel ineens op de mat, met een briefje: ‘Dit bijzondere liefdesverhaal tijdens de nasleep van de Tweede Wereldoorlog raakt je en verdient het gelezen te worden.’ Graag had ik nu geschreven: ja, het is inderdaad geweldig, u moet dit lezen. Maar dat doe ik niet, want daar vind ik het allemaal net iets te zoetsappig voor. En te weinig literair. Maar als u gesmuld heeft van Tatjana de Rosnay (Haar naam was Sarah), dan moet u niet aarzelen.
De Hongaarse Miklós is een overlevende van Bergen-Belsen. Hij wordt, samen met andere Hongaarse mannen, opgevangen in Zweden om te genezen, maar de dokter geeft hem nog een half jaar: zijn longen worden ‘opgevreten’. Dat deze voorspelling niet zal uitkomen, weet je als lezer al vanaf de eerste bladzijde: het verhaal wordt immers verteld door zijn zoon, een grijsaard die je vanaf de binnenflap olijk aankijkt. Miklós heeft nog een heel leven vóór zich. Dat haalt meteen de spanning eruit, maar daar is het de schrijver niet om te doen. Het gaat hem om het liefdesverhaal van zijn ouders.
Miklós schrijft 117 brieven aan Hongaarse vrouwen die ook in Zweden worden verpleegd. (Er waren na de oorlog tientallen rehabilitatiecentra.) Hij zoekt een vrouw die ongeveer uit dezelfde streek afkomstig is als hij en al snel zet hij de correspondentie voort met Lili. Ook zij is er fysiek slecht aan toe, ze is meer dood dan levend uit het concentratiekamp gered. Over de verschrikkingen die ze beiden hebben meegemaakt (Miklós heeft lijken moeten verbranden) gaat het in hun brieven niet. Daar kúnnen ze het niet over hebben, maar je voelt hun beider gekwetstheid, én kwetsbaarheid.
Dat ze verliefd worden en uiteindelijk trouwen weten we dus al, maar de manier waarop ze voor elkaar moeten krijgen om elkaar te bezoeken, is soms hilarisch. Hoewel ze nu in vrijheid leven, mogen ze geen stap verzetten zonder uitdrukkelijke toestemming van de artsen en ziekenhuisleiding. En dan worden ze ook nog tegengewerkt door een jaloerse vriendin die hen er bij de rabbi probeert bij te lappen en uit pure nijd de kostbare stof die Miklós heeft gekocht voor Lili aan reepjes knipt: geen wintermantel! Maar alles komt uiteindelijk op zijn pootjes terecht, en dat maakt het boek, ondanks de ontroerende problematiek, ook erg voorspelbaar, en een beetje saai.
Ik snap best dat je de briefwisseling van je ouders ontroerend vindt, en natuurlijk is dit een bijzonder liefdesverhaal, door de omstandigheden en het tijdsgewricht.Er verschijnen veel boeken die de Tweede Wereldoorlog als decor hebben, of de nasleep ervan. De kwaliteit wisselt nogal. Ik heb er enige moeite mee om een verhaal over twee Holocaustoverlevenden af te vallen, maar toch. Het wordt me té romantisch gebracht. Op de voorkant van Ochtendkoorts staat: ‘Ze hadden alles verloren… behalve een kans op geluk. Een tijdloos liefdesverhaal.’ Een quote die de bouquetreeks niet zou misstaan.
De film is er ook al. Of komt eraan. Natuurlijk.
Wat heeft Mieke deze week nog meer gelezen? Bekijk het hier.
http://comdut-tarralosa.savviihq.com/boekenclub/ochtendkoorts-wouden-vier-seizoenen
Volgende week
bespreekt Mieke De val van mijn moeder van Ernst Timmer.
