Recensie Mieke: Olifant van Zeep van Tomas Verbogt

Op lichte toon vertelde verhalen, met een zachte glans van melancholie, over het dagelijks leven, dat nooit gewoon is.

Olifant van Zeep ****

Thomas Verbogt ken ik persoonlijk, dat lijkt me wel zo eerlijk om te zeggen. Dat ik hem graag mag heeft niks te maken met mijn waardering voor zijn boeken. Op die boeken ben ik ook dol. Of het een met het ander te maken heeft….  Ik weet het niet. Kan je bevriend zijn met iemand die slechte boeken schrijft? Vast wel.

Maar Thomas Verbogt schrijft mooie boeken, en zijn hoofdpersonen zijn bijna altijd Thomas Verbogt-achtig:  enigszins melancholieke mannen die terugblikken op hun leven, zich afvragen wat er nou eigenlijk precies gebeurd is, en waar het fout is gegaan, en hoe mooi het was of had kunnen zijn..  Er zit een verlangen naar vroeger in. Zijn boeken hebben titels als ‘Als de winter voorbij is’ of ‘Hoe alles moest beginnen.’

Ook in de verhalen in ‘Olifant van Zeep’ herken ik veel van de schrijver. Vaak gaat het over een niet meer heel jonge man die enigszins verdwaald lijkt, iemand die liever in zijn eigen schulp was gebleven, maar gedwongen wordt deel te nemen aan het leven, een leven dat ongetwijfeld niet altijd het beste met hem voor heeft.

Al in het openingsverhaal waarin de hoofdpersoon een wekker wil gaan ruilen voel je dat het misgaat: bij de klantenservice van het warenhuis ‘zit een mevrouw die eruitziet of alles haar kwaad maakt. Haar haar is oranje van kleur en het is net alsof zich in dat haar een kleine explosie heeft voorgedaan. Ze zal begin veertig zijn, wat ze een weerzinwekkende leeftijd vindt.’ Het gáát ook fout: ‘Wij krijgen nooit klachten over deze wekker.’ Enz.

Een gang naar AH kan bij Thomas Verbogt al een verhaal opleveren, waardoor je anders tegen de alledaagse werkelijkheid aan gaat kijken, die dan absurd lijkt. Wat zegt zo’n meisje achter de kassa nou eigenblijk? ‘Spaart u voor vrolijke bloempotten?’.

‘Ik wist niet dat die bestonden.’ Maar… ‘er kwamen geen vrolijke bloempotten in mijn leven. Althans niet concreet. Wel in theorie. Soms denk ik eraan, aan de vrolijke bloempotten. Ik betrap me soms op dat ik de woorden hardop uitspreek. Dan hoor ik mezelf zacht zeggen; Vrolijke bloempotten. Er zit hoop in, en een haalbaar perspectief, een troostrijk vergezicht en hanteerbaar optimisme. Vrolijke bloempotten.’

Er zijn ook echt persoonlijke verhalen, zoals dat waarin de schrijver, toevallig beland in een broodjeszaak in Den Bosch, in de vrouw achter de toonbank Ria herkent, een meisje, een ‘mokkel’ dat, toen hij tien jaar was haar rok voor hem had opgetild, voor een stuiver. ‘Je ben toch Tommy? zegt ze. ‘Ja, zeg ik. Xe vraagt of ik betsek bij mijn broodje wil. Ik knik.’ Dat is de hele conversatie. Meer hoeft niet. Daarom is het verhaal zo mooi. Thomas Verbogt verstaat de kunst van het weglaten.

Spierballenproza zul je bij hem niet aantreffen. Ik weet dat hij een grote schare liefhebbers heeft en hopelijk worden het er nog meer. Als u nog nooit iets van hem gelezen heeft is dit een fijn boek om mee te beginnen. Een echte Verbogt: in elk verhaal zit weemoed, maar zwaar wordt het nooit.

Uitgeverij Nieuw-Amsterdam, 140 blz. Hardcover €22,95, E-book €9,99