Een onbarmhartig pad ****
Al op de eerste pagina vermoed je waar je terecht zal komen in dit boek: bij het kratermeer Oskjuvatn, ‘verborgen achter een bergrug en zo magnifiek dat je van pure opwinding iets heel anders gaat geloven; dat alles mogelijk is, zelfs troost of verlossing in een woestijn van as.’
Met een camper door IJsland toeren was de langgekoesterde wens van Isa, de vrouw van verteller Tiddo. Samen met hun puberzoon Jonathan gaan ze op pad, nadat Tiddo nog een bezoek aan zijn moeder heeft gebracht. Hij treft haar niet thuis maar ze heeft duizend euro voor hem neergelegd. Het huwelijk is na twee miskramen zoetjesaan in het slop geraakt, maar Tiddo is er van overtuigd dat deze reis vol avontuur en onaardse schoonheid de boel weer vlot zal trekken. Hadden ze elkaar niet ontmoet toen ze allebei naar een monochroom blauw schilderij van Barnett Newman keken?
Een held is Tiddo allerminst. Lifters meenemen is hem al te dol, al vindt Isa dat het kan leiden tot bijzondere ontmoetingen. “Veel horrorverhalen gaan over lifters”, antwoordt hij, en dat blijken omineuze woorden. Dan weet je als lezer dat er een lifter aan boord komt. En wat voor een: Svein, een blonde Viking van bijna twee meter, een Amerikaan van IJslandse komaf. Charmant maar gevaarlijk: hij legt een bom onder de fragiele gezinsverhoudingen. Isa raakt van hem gecharmeerd, en Tiddo ziet jaloers hoe ook zijn zoon Jonathan, met wie hij zelf amper contact krijgt, zich steeds meer op zijn gemak voelt bij Svein. Die is brutaal en onbetrouwbaar, doet alsof hij iedereen kent in IJsland wat niet zo blijkt te zijn, hij is een klaploper, maar ook iemand in wie Tiddo een soort redding ziet, iemand die zijn mannelijke oerkrachten weer naar boven haalt. Zijn gevoel voor eigenwaarde was er bedroevend aan toe: een kantoorpikkie met een wetenschapper als vrouw, die veel intelligenter is dan hij. Als hij haar ziet zoenen met Svein, is de maat vol. Die man moet weg! Hoe Tiddo zich van hem ontdoet (en ook weer niet), en daarbij zijn gezin in gevaar brengt ga ik niet verklappen.
Gerwin van der Werf kende ik alleen van zijn Trouw-columns over zijn belevenissen voor de klas, maar hij blijkt ook een vaardig romanschrijver. De thematiek in dit boek lijkt op die in Tirza van Arnon Grunberg, waar ook een vader ploeterend compleet ten onder gaat. Een grimmig gegeven dat Van der Werf bedrieglijk licht opdient, omdat hij heel prettig leesbaar schrijft. Hij heeft niet zoveel pagina’s nodig als Grunberg, maar het drama is er niet minder om.
We hebben als lezer een lange, spannende reis afgelegd door een zompig en troosteloos landschap voor we bij dat meer van die proloog aankomen. Tiddo in ieder geval, maar met wie? En is er sprake van troost of verlossing? En hoe zat het met die moeder die niet thuis was? Er is in ieder geval weer een schitterende volledig ontspoorde man toegevoegd aan de Nederlandse literatuur.
In de 19e eeuw waren het de dames die te gronde gingen, zoals Anna Karenina, Eline Veere, Madame Bovary, nu maken de heren een inhaalslag lijkt het wel. Maar dit terzijde..
Uitgeverij Atlas Contact 234 blz. € 19,99 (e-book € 12,99)
Volgende week
Bespreekt Mieke Archipel van de hond van Philippe Claudel.
En wat vindt u ervan? Geef uw mening over dit boek en lees de mening van anderen op miekesleesclub.nl
