Suikerbastaard ***
Spoorloos eindigt vaak met de emotionele hereniging van familieleden maar kan ook voor onrust zorgen. Ook hier: de familie Dupont is zich een hoedje geschrokken van het optreden in het programma van een zeker Dawit uit Ethiopië. Hij beweert een zoon te zijn van opa Dupont, degene die de machinefabriekenfirma groot heeft gemaakt. Tijdens de bouw van twee suikerfabrieken in het toenmalige rijk van Haile Selassie heeft zich kennelijk iets afgespeeld… Of is die Dawit een charlatan?
Ga jij het maar uitzoeken, wordt er tegen een van zijn kleinzoons gezegd en dus gaat Kleinzoon Frederik krijgt de opdracht om een lok rastahaar te bemachtigen. Ooit is hij als kleine jongen een keer mee geweest met zijn opa en toen heeft hij zelfs ‘de heilige drievuldigheid’, of ‘de leeuw van Juda ontmoet. Zoiets vergeet je niet!
Hij wordt vergezeld van Mila, een jeugdvriendinnetje, dat zomaar weer contact opneemt. Ze is op zoek is naar haar vader, die destijds als een van de monteurs van Dupont monteurs naar Ethiopië is afgereisd, en nooit meer is teruggekomen. Maar wat een cliché is die Mila: oppervlakkig, mooi en flirterig. Dat zulke vrouwen nog bestaan! Bij Frederik roept ze verlangens wakker van weleer, maar hij is te braaf om zijn vrouw te bedriegen dus alles blijft in het nette. Hij vindt overal wat van, van de inmenging van Chinezen en Saoedische industriëlen, van de Afrikanen, en dat pedante nam mij niet voor hem in.
Een vervelend stelletje kortom. Dat we regelmatig een halve of hele wiki-pagina over Ethiopië tussendoor gemixt krijgen helpt ook niet. De kwestie Dawit waarvan je dacht dat het de hoofdmoot van de roman zou vormen wordt en passant opgelost. Maar dan gebeurt er iets verrassends.
In het tweede deel introduceert Scholten een andere hoofdpersoon: een verademing, want het verhaal van Marinus Hilbrink, een Twentse boerenzoon uit Stokkum die als jonge monteur naar Ethiopië wordt uitgezonden, is meteen boeiend. Prachtig hoe hij alles wat hij ziet en ervaart beschrijft. Hoe hij langzamerhand gewend raakt aan zijn leven daar, en zijn bruid ontroerende brieven stuurt. Hij wil haar over laten komen, maar beseft te laat dat ze uit elkaar zijn gegroeid. Het succesverhaal van eenvoudige jongens die daar geweldige machines installeerden (die nog steeds dienstdoen als de elektriciteit het af laat weten) is een fantastisch gegeven. En nog echt gebeurd ook.
Als Frederik en Mila in het derde deel weer terugkeren is dat echt een teleurstelling. Hoe alles uiteindelijk in elkaar grijpt: misschien kunt u het raden. Wat na lezing van dit dikke boek overblijft is een gemengd gevoel: Het materiaal is geweldig, maar het lijkt wel of Scholten te veel verhalen tegelijk heeft willen vertellen, daardoor is het geheel toch niet echt goed. Ik vind het jammer want ik ben, sinds hij debuteerde met Tachtig wel fan van Scholten.
Uitgeverij Pluim 576 blz. € 26,50 (e-book € 12,99)
