Uit het leven van een hond *****
Mijn gewoonte om alle zes genomineerde boeken voor de Libris Literatuur Prijs te lezen, is een beetje verwaterd. Het is wel een leuke gewoonte, want je hebt je eigen favoriet en kunt dus enorm meeleven op de avond van de prijsuitreiking in het Amstelhotel. Drie boeken las ik dit jaar en toen móest ik opeens van iedereen ook nog het boek van Sander Kollaard lezen. Ben ik even blij dat ik dat deed, ik had het niet graag willen missen.
Het gaat over het gewone leven van een doodgewone man, met de gewoonste naam die er bestaat, Henk. 56 is hij, en ic-verpleegkundige – dat spreekt nu enorm tot de verbeelding maar toen het boek uitkwam in 2019 nog niet. Hij is gescheiden, kinderloos en woont alleen met zijn hond Schurk. Aan het begin van het boek, dat precies één zaterdag beslaat, realiseert Henk zich dat Schurk ziek is. Opzienbarend is het allemaal niet, het is een ‘klein’ boek, maar ook een groot boek, omdat zo’n alledaags leven helemaal niet zo gewoon is, als je er maar goed naar kijkt. Een boek dat iedereen verzoent met zijn of haar armzalige bestaan. Natuurlijk, we zijn maar ‘spul’. Maar wel biologisch geanimeerd spul, poëtisch spul, vindt Henk.
Waarom is dit boek zo troostend en een feest om te lezen? Door Henks levenshouding, hij weet van kleine dingen te genieten. Maar ook door Kollaards stijl. Zijn zinnen zijn zintuiglijk, soms zoomt hij opeens uit, of staat er ‘het tafereel laat zich raden, dus een beschrijving is niet nodig.’ Of hij werpt een blik in de verre toekomst, zelfs op Henks dood. Speels. En het boek zit vol prachtige metaforen, zonder dat ze nadrukkelijk is aanwezig zijn. ‘Uit de voordeur van de benedenwoning woei een lucht van vreugdeloos eten en vastgekoekt stof, al decennia niet verplaatste meubels, gestorven huisdieren, onwrikbare gewoontes, een leven waar geen drift meer in zat.’
In Henks leven zit nog wel drift, en levenslust! Hij staat open voor de liefde, al stelt hij geen idiote eisen en heeft hij een scherp oog voor zijn eigen middelmatigheid en tekortkomingen. Geestig beschrijft hij een bezoek aan de kaaswinkel en zijn schuldgevoel over een te vol bakje kaasdip. Verder heeft Henk een oudere broer die als junk is gestorven en een jongere met wie hij een stroef contact onderhoudt. Toch gaat hij naar de barbecue van zijn nichtje. Met haar heeft hij wel contact, hij geeft haar Kees de Jongen van Theo Thijssen.
Ook in een eerder boek van Kollaard speelde een klassieker een rol, Nils Holgerssons wonderbare reis. Zo eert hij boeken en schrijvers die hij bewondert. En laat het bezoek dat Henk aan de plaatselijke boekhandel (in Weesp) brengt voor alle lezers een aansporing zijn. Juist nu.
Uitgeverij Van Oorschot 192 blz. €20,-, e-book 9,99
