Waar de rivierkreeften zingen ***
Het debuut van Delia Owens verpletterde de concurrentie. Het was in Nederland vorig jaar het meest verkochte en het meest uitgeleende boek. Twaalf miljoen exemplaren wereldwijd! Ik had nooit de aanvechting gevoeld het te lezen, ook niet toen ik de trailer van de film zag. Maar als zoveel mensen lyrisch zijn, wordt deze lezer toch nieuwsgierig. Waarom uitgerekend dit boek?
Het verhaal is bijzonder, maar dat zijn er wel meer. Een meisje groeit vrijwel in haar eentje op in een moeras aan de Oostkust van Amerika. Jaren 50. Eerst woont ze nog met broers en zussen en ouders, maar van lieverlee is iedereen vertrokken. Pa, (oorlogstrauma, agressief) als laatste. Kya rooit het alleen door mosselen en vis te verkopen. Op school houdt ze het één dag uit, de natuur is haar leerschool. Tot ze kennismaakt met een leuke jongeman, Tate, die haar in de steek laat als hij naar de universiteit gaat. Ze zoekt kortstondig haar toevlucht bij een ander, Chase, maar die deugt niet. Als Chase dood wordt gevonden, is zij verdachte nummer 1.
Het is dus eigenlijk een doodgewone thriller, een whodunit. Er wordt een lijk gevonden, onder aan een oude brandtoren. De vraag: wie heeft deze man gedood, maakt dat je dóórleest. Pas helemaal op het eind krijg je antwoord.
Dan de hoofdpersoon, dat is een fraai voorbeeld van een ‘femme sauvage’ Een wilde, ongetemde vrouw, één met de natuur, dat gaat er altijd in als koek. Het spreekt tot de (mannelijke) verbeelding. Lekker ongerept. De natuur is óók een thema.
Het is ook een liefdesverhaal. Het meisje groeit op en wordt lichamelijk volwassen, en daar horen vlinders in de buik bij. Bingo! Denk maar aan de film The Blue Lagoon met de destijds veertienjarige Brooke Shields die verliefd wordt op de jongen met wie ze op een tropisch eiland is beland na een schipbreuk. ‘Het viel Tate op dat haar gezicht en lichaam de eerste rondingen en welvingen van de vrouwelijke volwassenheid vertoonden’. Stijf en truttig verwoord zeg! Of slecht vertaald. Maar seks verkoopt.
Misschien wel het belangrijkste thema: isolement. De eenling tegen de rest van de wereld. Wat doet het met iemand die door de omgeving niet wordt geaccepteerd? De mensen in het dorp vinden Kya ‘wolventuig’, een heks op blote voeten. Ze past niet in hun gemeenschap en wordt dus verstoten. Het moeras is haar familie geworden, de natuur haar minnaar! (Want aan die mannen heeft ze ook niet veel.)
‘Dan voelt ze de krachtige golf onder zich en slaakt een kreet. Hij streelt haar dijen, tussen haar benen, (…) Ze laat zich door het water omhelzen. Ze duwt zich tegen het sterke lijf van de zee aan en wordt beetgepakt, vastgehouden. Niet meer alleen.’
Het boek eindigt in de rechtszaal, altijd spannend, en Owens heeft nog wel een fijne twist in petto, al zag ik hem aankomen. Literair heeft het weinig om het lijf, er wordt weinig aan je verbeelding overgelaten. Conclusie: best leuk. Maar twaalf miljoen???
Uitgeverij The House of Books 382 blz. € 10 (e-book € 7,99, luisterboek € 12,99)
