Recensie Mieke: Liften naar de hemel van Lex Paleaux

Een jongen maakt verkeerde keuzes in zijn leven.

Liften naar de hemel ★★★

Ik had nog nooit van Lex Paleaux gehoord. Maar nu ik Liften naar de hemel heb gelezen begrijp ik het wel. Hij is eigenlijk een youngadultschrijver, zijn boeken zijn perfect voor jongeren, maar voor doorgewinterde lezers zoals ik, wat simpel. Het verhaal wordt rechttoe rechtaan verteld, met af en toe een hupje naar het verleden. ‘What you see is what you get’, en dat is toch wat mager voor een literaire roman. Dat neemt niet weg dat velen met Paleaux weglopen, hij kreeg zelfs de Nederlandse Boekhandelsprijs!

Het is een ontroerend verhaal: de zestienjarige Quinten is een lastig geval, hij wil niet deugen op school en gaat telkens de fout in. Hij zit zelfs enige tijd in een jeugdinrichting. Zijn ouders en de leraren weten ook niet meer wat ze met hem aan moeten. Alleen bij zijn Pake en Beppe vindt hij een warm onthaal, en begrip. Wat niemand weet is de oorzaak van zijn onrust: een verkrachting op een parkeerplaats. Er wordt af en toe op gehint, dus de lezer weet het wel.

Als het boek begint zit hij in het vliegtuig naar Canada. Als laatste redmiddel wordt hij naar een christelijk gezin gestuurd. Daar is het ronduit verschrikkelijk. Een waar schrikbewind in de naam van de Here. ‘Jij gaat weer een kind van God worden, dat is mijn taak. Heb je het begrepen?’ Vooral de vader is een tiran, en de moeder is niet tegen haar man opgewassen. Menigeen zou het niet volhouden, maar Quinten is een jongen die ondanks zijn ellende een open blik op de wereld weet te houden. Dat maakt hem tot een innemende hoofdpersoon. Hij sluit vriendschap met Ruth, het zusje dat mentaal niet helemaal goed is, met een alcoholische Indiaan die bedelt bij het winkelcentrum, en met Mike, de domineeszoon, die zelf ook worstelt met een trauma. Als er niet af en toe iemand aardig voor hem is, is het voor de lezer niet te doen.

Want de ellende bij de familie, waar hij in een vochtige kelder moet slapen, is niet genoeg. Hij wordt doordeweeks óók nog uitbesteed aan een sadistische veeboer met een kuil vol dode dieren. Quinten leert varkens prikken met een elektrische stok, en konijnen stropen die aan de waakhonden worden gevoerd. ‘Met een aantal flinke rukken trok hij het vel van het dier. Het deed me denken aan mijn spijkerbroek die op het verlaten parkeerterrein van mijn lijf werd getrokken.’ Hij sluit vriendschap met een stierkalfje, nou dan snap je het wel, en ja hoor. Snik.

Omdat Quinten een rebelse inborst heeft, krijgt hij voortdurend problemen. De wraak die hij uiteindelijk neemt op zijn twee kwelgeesten, is zoet, maar het boek kent verrassend genoeg geen verlossend happy end. Paleaux schreef eerder boeken waarbij hij zijn eigen jeugd als uitgangspunt nam: zijn jeugd in Friesland en zijn verblijf in een jeugdinrichting. Ook leefde hij op straat en deed klusjes om te overleven, las ik in een interview. Kortom: een lange weg naar het schrijverschap. Mooi.

Uitgeverij Ambo|Anthos 306 blz. 23,99 (e-boek € 13,99)