Recensie Mieke: De stenen engel van Margaret Laurence

Hagar Shiple wil niet naar een verpleeghuis. Ze neemt de benen en in een vervallen visfabriek aan
zee vertelt zij aan een vreemde voor het eerst over haar leven.

De stenen engel ★★★★

Ik had het levensverhaal van Hagar Shipley niet graag willen missen. Deze koppige vrouw stal mijn hart en ik kan me zomaar voorstellen dat ik als ik de negentig gepasseerd ben, ook zo wordt. Niet dat mijn leven ook maar enigszins lijkt op dat van Hagar, het mijne is oneindig veel comfortabeler, maar in het balsturige van haar karakter herken ik wel iets. Mensen provoceren en er dan meteen spijt van hebben.

Hagar woont bij haar zoon en schoondochter en als die haar naar een verpleeghuis willen verhuizen, omdat de verzorging echt te zwaar wordt, gaan de hakken diep in het zand. Ze vlucht met de bus, een trip die ze eigenlijk niet meer aan kan, want fysiek is ze aan het einde van haar Latijn is, en geestelijk wappert er ook het een en ander. Verleden en heden gaan door elkaar heen lopen en ze wordt overspoeld door herinneringen aan haar leven op de Canadese prairie: hard, en vooral liefdeloos!

Haar vader is een ambitieuze man met een winkel, en Hagar mag zelfs een tijd studeren. Toch trouwt ze tegen zijn zin met een oudere boer, een weduwnaar.

Het leven is eentonig en hard. ‘Op de farm heb ik zoveel jaren gewerkt dat ik de tel haast kwijtgeraakt ben. Ik wist niet eens waarop ik wachtte, ik had alleen maar het gevoel dat er iets zou moeten gebeuren – dat dit niet alles kon zijn. ‘

Pas als ze op haar vlucht een man ontmoet vertelt ze voor het eerst eerlijk over de gevechten die ze heeft moeten leveren met haar man, die ze verlaten heeft, met zichzelf, en met haar zoons, met wie ze nooit een vertrouwelijke band heeft kunnen opbouwen. Want liefdeloosheid geef je onbedoeld door. 

Haar conclusie is schrijnend: ‘Elk beetje vreugde dat ik had kunnen beleven aan mijn man, aan mijn beide kinderen of zelfs maar gewoon aan het ochtendgloren of aan het leven zelf – het is allemaal in de kiem gesmoord door het fenomeen fatsoen- fatsoenlijk in wiens ogen in godsnaam? Wanneer heb ik ooit mijn hart laten spreken?’ 

Het verhaal, dat zich afspeelt in een fictieve stad Manawaka, is ook verfilmd, maar aan de trailer te zien hebben ze er een zoet, romantisch verhaal van gemaakt. Jammer. Juist de hardheid van Hagar maakt indruk, en haar koppigheid.

Uitgeverij Cossee 320 blz. € 26,99 (e-boek € 14,99)