Recensie Mieke: Liefde in het Derde Rijk van Martin Michael Driessen

Georg, Lore en Klara: hun drie verhalen kronkelen als slangen door de twintigste eeuw, elk met een eigen tijdslijn, soms verstrengeld.

Liefde in het Derde Rijk ★★★★

Je hebt schrijvers in alle soorten en maten en sommigen passen beter bij je dan anderen. Net zoals het met de ene persoon beter klikt dan met de andere. Martin Michael Driessen is er zo een. Ook Liefde in het derde rijk vond ik weer geweldig.

Hoe dat komt? Ja, waarom word je verliefd op de een en niet op de ander.

Het is zijn stijl, zijn aanpak. Net zoals in eerdere romans laat hij zijn personages graag worstelen met de omstandigheden, hier verpersoonlijkt door Noorse schikgodinnen, die in dit geval drie Duitse jonge mensen alle kanten opsturen. Alle drie zijn ze betrokken bij de opkomst en ondergang van het Derde Rijk. Dat perspectief is op zichzelf al bijzonder, in de meeste boeken leef je mee met slachtoffers, of overwinnaars.

Kernthema van zijn boek is dat totalitaire regimes niet alleen het kwade maar ook goede eigenschappen van mensen mobiliseren: idealisme, gemeenschapszin, ambitie.

Allereerst Georg, iemand die eigenlijk de kantjes ervan afloopt: eerst is hij nog wel dol al die leuke sportiviteit bij de Hitlerjugend, maar als hij dreigt te promoveren naar het leger, gaat hij zich dommer voordoen dan hij is.

In het begin van het boek is hij verliefd op Lore, het tweede personage. Ze helpen allebei bij de oogst. Maar Lore, het prototype van de blonde, Arische vrouw, valt natuurlijk voor SS-officier Henning, die naar het Oostfront wordt gestuurd. Fervent verdedigt ze zijn strijd.

Ook Klara, de derde persoon, is goedwillend, maar ze heeft als kortlijvige met een klompvoet weinig kansen, zelfs voor het klooster wordt ze afgekeurd. Een partner is uitgesloten, ze blijft dan ook maagd en vindt haar bestemming als juf. ‘Elk jaar bracht nieuwe, lieve kindertjes. Ze voelde zich als het ware ontheven van het biologische regime waaraan echtparen onderhevig zijn, die hun nakomelingen van de wieg tot het graf moeten verzorgen. (..) Hele toekomstige generaties spoelden aan, elk jaar weer, aan haar voeten, alsof ze een godin was die slechts tot haar enkels in de branding hoefde te staan van de grote oceaan van het leven, zonder barensnood of huwelijksperikelen te hoeven delen’. Dat is toch meesterlijk geformuleerd!

Een fanatieke nazi is ze niet, de swastika doet haar aan een zonnebloem denken. Toch maakt ze, via het kleuteronderwijs carrière in de top van het Levensbornproject van Himmler, dat ervoor moest zorgen dat er alleen nog maar raszuivere kindertjes worden geboren. Driessen vertelde dat deze Klara gebaseerd is op een echte tante. Zijn moeder was namelijk een Duitse. En zo is iedereen deel en slachtoffer van de geschiedenis, weer wondermooi beschreven door Driessen

Uitgeverij Van Oorschot 248 blz. € 25 (e-boek € 12,99)