Kim-Lian van der Meij komt van Zweden naar Nederland voor haar rol in ‘De kerststal van Nederland’. In deze moderne kerstvertelling speelt ze aartsengel Gabriël. ‘Ze heeft een heel mooie boodschap voor de wereld.’

Is Kerst in Zweden heel anders dan in Nederland?

“Het grootste verschil is dat mensen het hier vooral op 24 december vieren. Het is traditie om overdag Donald Duck te kijken op tv. Op dat moment wordt iedereen weer even kind. Daarna is er het julbord, een tafel vol hapjes. Verder is het vooral samenzijn. Ik heb mijn kinderen ooit voorgesteld in de kerstvakantie naar een warm land te gaan, maar dat wilden ze niet: dan zouden ze alle tradities missen. Ze voelden de geborgenheid en warmte die ik altijd probeer te geven.”

Je speelt in ‘De kerststal van Nederland’, wat is dat voor programma?

“We vertellen live vanuit Maastricht het kerstverhaal. Trouw aan het verhaal uit de Bijbel, maar tegelijkertijd eigentijds en met veel zang. Zo brengen we de kerststal langzaam tot leven.”

Wat is jouw rol?

“Ik speel aartsengel Gabriël. In het verhaal verschijn ik zomaar ineens bij Maria in haar auto op de achterbank. En deze Gabriël is grappig: het eerste wat ze tegen Maria zegt is ‘Wees gegroet, Maria.’ En vervolgens: ‘Dat vind ik nou zo leuk om te zeggen’. Ik vind het bijzonder dat ik deze rol mag spelen, omdat ik in engelen geloof.”

Vertel…

“Voor mij is een engel niet per se een witte gedaante met vleugels; het kan ook iemand op straat zijn die iets zegt wat je raakt of een vlinder die op je hand komt zitten. Dat zijn signalen van bovenaf, manieren om te communiceren met iets dat groter is dan mijzelf. Ik heb dat meerdere keren meegemaakt, vaak op momenten dat ik het moeilijk had.”

Het hele artikel leest u in de NCRV-gids van week 50. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Tekst: Maarten van der Meer 

Voor ‘Hila voorbij de taliban’ reisde Hila Noorzai voor het eerst terug naar haar geboorteland Afghanistan, om de vrouwen daar te portretteren. Het werd een indrukwekkende ervaring. ‘Bijzonder hoe weinig ze zich aantrekken van de strenge wereld waarin ze leven.’

Hila Noorzai werd in 1992 geboren in de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Een half jaar later ontvluchtten haar ouders met hun drie kinderen het door oorlog geteisterde land. Pas 33 jaar later keerde Noorzai voor het eerst terug naar haar geboorteland. Ze maakte er de driedelige documentaireserie Hila voorbij de taliban. “In films is zo’n terugkomst altijd een bijzonder moment. Het vliegtuig landt, de hoofdpersoon loopt de trap af, ziet het bergachtige landschap en voelt de warme lucht op haar huid. En denkt: ik ben thuisgekomen. Nou… dat gevoel had ik niet. Ik was meer heel nieuwsgierig en benieuwd.”

Kwam dat gevoel van ‘hier liggen mijn wortels’ op een later moment wel?

“Na een paar dagen vielen er bepaalde puzzelstukjes op hun plek, ja. Vanuit huis ken ik de Afghaanse cultuur, de taal, het eten en de geuren. Op een gegeven moment kwam er een ‘O ja, ik ken dit’-moment. Ik voelde me op mijn plek, kon makkelijk contact maken met de mensen. Afghanen zijn een bijzonder volk: ze hebben de afgelopen veertig jaar alleen maar oorlog meegemaakt, maar de meesten zijn niet verbitterd. Ze zijn nog steeds heel erg open, willen graag praten. Je wordt altijd uitgenodigd voor thee. En als je er dan bent, moet je ook blijven eten. Het is onbeleefd om dat af te slaan. Ik moest dat wel aan mijn Nederlandse crew uitleggen: ‘Sorry jongens, ik weet dat jullie door willen, maar we moeten nu echt blijven’.”

Klinkt hartelijk en warm. Waarom duurde het dan toch ruim dertig jaar voordat je voor het eerst naar Afghanistan terugging?

“Er was tot nu toe nooit een moment dat het veilig genoeg was om te gaan. En ik moet zeggen dat ik daar tot mijn 25e ook niet de aandrang toe had. De afgelopen jaren merk ik dat ik me steeds meer verbonden voel met het land en de cultuur, een soort hernieuwde kennismaking. Dat komt misschien doordat ik ouder word, dat ik dichter bij mezelf kom. Dat gevoel is organisch gegroeid tot deze serie.”

Wat wil je de kijker meegeven met ‘Hila voorbij de taliban’?

“Als de media het over Afghanistan hebben, gaat het vaak over de terreur van de taliban, over mannen met baarden en wapens. En over hoe Afghaanse vrouwen niets mogen, zich moeten verstoppen achter een boerka. Dat is het algemene beeld. In Hila voorbij de taliban wilde ik niet over, maar mét die vrouwen praten. Om kijkers te laten zien dat hoewel er heel veel niet mogelijk is, deze vrouwen heel veel wél mogelijk maken. Ik noem het veerkracht, want dat is wat ze hebben. Ze kunnen ook niet anders: ze moeten hun leven leiden, anders hebben ze niets meer.”

Het hele artikel leest u in de NCRV-gids van week 49. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Tekst: Jeroen Keijzer

Huub Stapel vertelt in ‘Heimwee naar Schokland’ het verhaal van een eiland dat in 1859 gedwongen ontruimd werd. Hij trekt zich het lot van de inwoners aan, zoals hij zich vaker opwindt over onrecht dat de gewone man treft. ‘Ik spring er meteen bovenop.’

Waar komt dat opkomen voor de gewone man vandaan?

“Dat is waar ik zelf vandaan kom, ik herken het. Mijn ouders hadden een snoepwinkel, die was twee keer zo groot als deze tafel. Ze verkochten spekjes, kauwgomballen en nogablokjes voor een paar cent per stuk. Mijn vader en moeder hebben hun hele leven geworsteld om het hoofd boven water te houden. Daar komt het van. Als ik onrecht zie, spring ik erbovenop. Het is iets wat me mijn hele leven al achtervolgt. Daarnaast voel ik me verwant met dorpelingen. Ik woon al sinds mijn 26e in de grote stad, maar in de kern ben en blijf ik een Limburgse dorpsjongen. Ook in Amsterdam, waar ik nu al jaren woon, probeer ik het dorpsgevoel te krijgen door met mijn buren en de mensen in de wijk te praten.”

Wat was, naast dat opkomen voor de Schokkers, de reden dat je dit programma wilde maken?

“Het verhaal intrigeerde me. De reeks is gebaseerd op het boek Het eiland van Anna dat Eva Vriend geschreven heeft. Met haar maakte ik al eerder de series Eens ging de zee hier tekeer en Het nieuwe land. Ook dit verhaal speelt zich af in de polder. Ik voel me welkom in Flevoland en het valt me elke keer op dat het er veel mooier is dan ik eerst dacht. Veel mensen hebben allerlei vooroordelen over Flevoland, maar wie wat verder dan de snelweg kijkt, ziet in een wonderschone regio. Bovendien ben ik altijd geïnteresseerd geweest in geschiedenis. Ik kom uit een echte geschiedenisfamilie: mijn broer en mijn zwager zijn allebei historicus en mijn moeder werkte niet alleen in de snoepwinkel, ze was ook onderwijzeres. Verhalen over vroeger waren nooit ver weg. En inderdaad: ik ben nu eigenlijk een soort geschiedenisleraar op tv.”

In je geschiedenisprogramma’s praat je veel met mensen. Hoe komt het dat je dat zo makkelijk afgaat?

“Ik maak geen verschil tussen mensen. Misschien heb ik dat van mijn vader. Voor hij de snoepwinkel begon, was hij vertegenwoordiger. Hij kwam bij mensen die hem koffie aanboden waar de bonen alleen maar in de buurt hadden gestaan, maar ook bij de burgemeester die heel lekkere koffie schonk. Hij keek op niemand neer en tegen niemand op. Hij behandelde iedereen gelijk. Dat is een belangrijke levensles geweest.”

Het hele artikel leest u in de NCRV-gids van week 48. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Tekst: Maarten van der Meer 

Vijftig jaar na de onafhankelijkheid van Suriname presenteert NOS-gezicht Simone Weimans een speciale live-uitzending over dat historische moment. Ze voelt zich verbonden met Suriname, maar is er tegelijkertijd een buitenstaander.

Hoe is jouw band met Suriname?

“Die is best raar. Als ik daar ben, denk ik aan de ene kant: dit is mijn land, hier liggen mijn roots. Tegelijk ben ik in Nederland geboren en opgegroeid; hier woon en werk ik. Het NOS Journaal wordt in Suriname ook uitgezonden en als mensen me daar herkennen zeggen ze: ‘Oh, jij bent die mevrouw van het journaal uit Nederland.’ Ze zien mij dus als ‘die mevrouw uit Nederland’. Aan de andere kant weten de mensen in het dorp van mijn vader wel dat ik ‘de dochter van’ ben. Alleen spreek ik hun taal, het Saramaccaans, niet en dat vind ik jammer. Al met al voelt het dubbel; ik hoor er wel bij, maar ben tegelijk een buitenstaander.”

In 2022 deed je mee aan het programma ‘Verborgen verleden’. Heeft dat je band met Suriname beïnvloed?

“Enorm. Die band is veel sterker en rijker geworden. Ik had vooraf niet verwacht dat het me zoveel zou doen. Mijn vader is 2012 overleden, in Suriname. Sindsdien was ik er niet meer geweest. Toen ik werd gevraagd voor Verborgen verleden, wist ik dat ze in mijn familiegeschiedenis zouden duiken. Dat was echt een cadeautje. Er kwamen heel mooie verhalen uit. Bijvoorbeeld van vier vrouwen in mijn moeders familielijn die zich al voor de afschaffing van de slavernij hadden vrijgevochten. Daar zijn allemaal documenten van. Sterke vrouwen die ervoor hadden gezorgd dat hun kinderen en kleinkinderen ook vrij konden zijn.”

En van jouw vaders kant?

“Hij stamt af van tot slaaf gemaakten die de binnenlanden zijn ingevlucht. Hun verhalen zijn vooral mondelinge overleveringen. Een belangrijk verhaal gaat over hoe zijn geboortedorp Ganzee in 1965 onder water is gezet vanwege de bouw van de Brokopondo-stuwdam. De gemeenschap moest vertrekken en in Klaaskreek opnieuw beginnen. Dat is een enorm trauma, waar mijn vader zelf nooit iets over heeft verteld. Doordat ik die verhalen nu ken, heeft mijn band met Suriname zich verdiept.”

Beleef je daardoor de viering van vijftig jaar onafhankelijkheid intenser?

“Niet per se. Ik lijk daarin misschien op mijn ouders. Ze waren absoluut heel betrokken bij de Surinaams-Nederlandse gemeenschap, zaten in allerlei besturen en vonden het belangrijk om hun mensen te ondersteunen. Concreet bezig zijn vonden ze belangrijker dan filosoferen over Suriname. Zelf zit ik in het bestuur van Well Made Productions, dat theatervoorstellingen en films maakt vanuit bicultureel perspectief. Dat ondersteun ik graag. Ik heb persoonlijk geen grote emoties bij de Surinaamse onafhankelijkheid. Dat neemt niet weg dat de geschiedenis me enorm interesseert. Zo ben ik nu ook bezig met een nieuw reisprogramma voor Omroep Zwart.”

Het hele artikel leest u in de NCRV-gids van week 47. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Tekst: Ernest Marx