Adriaan van Dis: ‘Ik word steeds gevoeliger’

Drieluik ‘Oorlog is erfelijk’ vraagt aandacht voor kinderen in oorlog en het doorgeven van oorlogstrauma’s. Adriaan van Dis is een van de geïnterviewden. ‘De geschiedenis herhaalt zich en dat trek ik me aan.’

Was die bezorgdheid een reden om mee te werken aan ‘Oorlog is erfelijk’?

“Ik zie overal onrust in de wereld en kinderen angstig in de camera kijken terwijl ze zich vastklampen aan hun moeders rok of vaders broek. Telkens weer zie je dat kinderen de rekening betalen en op den duur gaan terugslaan. Kijk naar Israël. De huidige generatie is gevormd door de Shoah en laat zich niet meer verdrijven. ‘Dat zal ons nooit meer gebeuren.’ En dus slaat die terug. Gaza reageert daar weer op. De derde en vierde generaties zeggen: ‘Het land van onze ouders is gestolen, we pakken dat terug.’ Bij de grensafscheidingspoort in Noord-Gaza werden tientallen demonstranten neergeschoten. Allemaal zaaigoed voor radicaliteit en geweld. De jongeren worden steeds mondiger en bozer. Dat zien we nu ook bij ons.”

Hoe dan?

“Immigranten hebben Europa helpen opbouwen. Hun kinderen voelen echter dat ze nog steeds met de nek worden aangekeken. En dat hun geloof en cultuur niet worden gerespecteerd. Als reactie gaan ze dat geloof veel sterker aanhangen dan hun ouders. Je ziet veel meer hoofddoekjes dan vroeger, de ramadan is een symbool van hun identiteit geworden. Als je groepen apart zet, vernedert en uitsluit, kweek je haat en fanatisme.”

Het gedrag van uw vader maakte een angsthaas van u, zei u eens. Wat is momenteel uw grootste angst?

“De angst dat de vrijheid en vrede waarin ik ben opgegroeid te broos worden. Het gaat dan niet alleen over de Russen die nog een land inpikken, maar ook over de persvrijheid. Zoals Jeff Bezos in Amerika die tegen The Washington Post zegt dat er op de opiniepagina geen negatieve stukken meer mogen worden geplaatst over Trump. Ik ben bang dat ook ik mezelf ga censureren. Ik maak een podcast en denk soms: kan ik dit nog zeggen? Een ironisch grapje wordt snel verkeerd opgevat, mensen zijn gauw beledigd. In mijn kast staat altijd een rugzak klaar met een zaklamp, telefoonoplader, geld en ontsmettingsmiddel. Ik groeide op met een vluchtkoffer boven op de slaapkamerkast. Als het moet kan ik hem zo smeren.”

Het hele interview leest u in de NCRV-gids van week 14. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Tekst: Bram de Graaf

Column Joris Linssen: Protestbord

Joris Linssen presenteert onder meer ‘Hello Goodbye’, ‘Boeddha in de polder’ en ‘Spoorloos’. In zijn column voor NCRV-gids schrijft hij over wat hem bezighoudt.

Wie zwijgt, stemt toe. Ik vind het lastig om me te positioneren in deze alsmaar verhardende wereld. Net als onze omroep sta ik voor de nuance, voor de gulden middenweg en compassie. Maar om ons heen polariseert de wereld. Aanvallen op zaken die tot een paar jaar geleden totaal onbetwist waren, zijn in volle gang.

De grootste partij van ons land hanteert een ouderwetse truc: het beschimpen en ontmenselijken van een groep die ze tot zondebok proberen te maken. De politiek verwildert. Verworven rechten van minderheden staan wereldwijd op de tocht. Er is een oorlog bezig in Europa en we worden uitgedaagd door Rusland, maar ook door een oude bondgenoot, de VS. In Gaza wordt een volk verdreven.

Het is om gek van te worden. Maar wat kun je doen, zonder het oplaaiende vuur van de polarisatie extra zuurstof te geven? Als zwijgende meerderheid van redelijke Nederlanders zullen we toch de stilte moeten doorbreken. Er is hoop. Steeds meer mensen zien in dat extreme politici met hun harde woorden alleen maar verdeeldheid brengen. Er komt langzaam maar zeker meer verzet.

Dicht bij huis begon een actie van omroepmedewerkers en freelancers in de tv wereld om voor de publieke omroep op te komen. Omdat ze zien dat onafhankelijke journalistiek straks in de verdrukking komt.

Zelf liep ik mee met een indrukwekkende manifestatie tegen racisme en fascisme in Amsterdam. Je moet toch iets. Met grote letters heb ik op mijn protestbord een hartenkreet gekalkt: TIJD VOOR IETS MILDERS.

Deze column staat in de NCRV-gids van week 14. Joris Linssen wisselt zijn column af met Bert Kranenbarg. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Joris Linssen is presentator bij de NCRV ✑ Reageren? joris@www.ncrvgids.nl

Kijk Digitaal: Hotel Portofino en El jardinero

De NCRV-gids zet in iedere editie de beste online kijktips op een rijtje. We nemen het tv-aanbod van de week door en zoeken daar mooie on-demand-aanvullingen bij. Dit is de oogst van week 14.

Het is winter in hotel Portofino

In de jaren 20 runt Bella Ainsworth (Natascha McElhone) een hotel voor Britse toeristen aan de Italiaanse Rivièra. De historische dramaserie Hotel Portofino volgt haar familie, het hotelpersoneel en hun gasten in een periode waarin het Italiaanse fascisme de kop opsteekt. Twee jaar na Bella’s breuk met haar ontrouwe echtgenoot Cecil begint ze een nieuw hoofdstuk. Het hotel gaat dicht voor de winter en ze bereidt zich voor op de komst van haar vader en zus. Dan staat plots Cecil op de stoep: hij heeft een nieuwe vlam en wil een echtscheiding. Het hele derde seizoen staat vanaf 10 april op NPO Plus.

The clubhouse: A year with the Red Sox

Netflix • 8 april
Vanuit de dug-out volgt deze sportdocumentaire honkbalteam Boston Red Sox tijdens een bewogen seizoen.

North of north

Netflix • 10 april
In deze comedyserie begint jonge moeder Siaja een nieuw leven in een van de noordelijkste plaatsen ter wereld.

El jardinero

Netflix • 11 april
Elmer en zijn moeder zijn huurmoordenaars met een tuiniersbedrijf als dekmantel. Psychologische misdaadserie uit Spanje. Op Netflix vindbaar onder ‘The Garderner’.

Dit en meer staat in de NCRV-gids van week 14. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden. Een vraag? Mail naar kijkdigitaal@www.ncrvgids.nl.

Kijk Digitaal: Pulse en Karma

De NCRV-gids zet in iedere editie de beste online kijktips op een rijtje. We nemen het tv-aanbod van de week door en zoeken daar mooie on-demand-aanvullingen bij. Dit is de oogst van week 13.

Frisse ziekenhuisserie op Netflix

Met klassiekers als St. Elsewhere, ER en Grey’s Anatomy is het ziekenhuisdrama een van de succesvolste tv-genres. Het is dan ook best opmerkelijk dat het zo lang heeft geduurd voordat Netflix met een eigen ziekenhuisserie kwam. Pulse volgt de getalenteerde dokter Danielle Simms (Willa Fitzgerald), arts in opleiding bij het Maguire Medical Center in Miami. Naast haar hectische werkdagen op de spoedeisende hulp heeft ze ook een ingewikkeld privéleven. Wanneer Danielles baas Xander Phillips op non-actief wordt gesteld, is de chaos compleet. De makers van Pulse kozen niet voor grote sterren, maar introduceren een cast vol frisse gezichten. Vanaf 3 april op Netflix.

Attraction

Canal+ • 30 maart
Na een moord in het hotel van haar man begint Agathe te twijfelen aan zijn onschuld. Franse thrillerserie.

Banger

Netflix • 2 april
Een geheim agent en een dj vormen een onwaarschijnlijk duo met een plan voor succes. Franse komedie vol muziek.

Karma

Netflix • 4 april
In deze Zuid-Koreaanse thrillerserie brengt een ongeval de levens van zes mensen op een onverwachte manier bijeen.

Dit en meer staat in de NCRV-gids van week 13. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden. Een vraag? Mail naar kijkdigitaal@www.ncrvgids.nl.

Herman van der Zandt: ‘Ik ben de minst spannende persoon op een reünie’

Jarenlang presenteerde Herman van der Zandt nieuws- en sportprogramma’s. Met plezier, maar toch verruilde hij de NOS voor KRO-NCRV, om het human-interestprogramma ‘De reünie’ te presenteren. ‘Er zijn zoveel paden te bewandelen.’

Ben je op de racefiets?

“Nee, op de vouwfiets. Die zit trouwens ook in het programma. Ik rijd op die fiets met Richard Groenendijk door Rotterdam. Dat was voor de filmploeg trouwens best lastig, die waren ons meerdere keren kwijt. Het programma is natuurlijk bekend, het bestaat immers al twintig jaar. Maar we hebben het wel een beetje veranderd. Aan het begin ga ik met de bekende Nederlander naar een locatie die voor hem of haar belangrijk is geweest. Met Fidan Ekiz wandel ik bijvoorbeeld door Rozenburg, waar ze vandaan komt. Met René van der Gijp loop ik door het Spartastadion en met Arjan Ederveen dwaal ik door Carré. Daarna is dan de reünie zelf met de klasgenoten of de musicalacteurs.”

Zijn het dan niet alleen maar schoolklassen?

“Dat is het andere grote verschil. Het uitgangspunt is nu de bekende kop, de BN’er, en die kiest zelf welke club mensen uit zijn verleden hij of zij wil terugzien. Mensen uit een periode die belangrijk is geweest. In het geval van Miljuschka Witzenhausen en Fidan Ekiz zijn dat inderdaad schoolklassen, maar voor bijvoorbeeld Arjan Ederveen zijn het de kinderen van de cast van de musical ‘Oliver’ en voor Richard Groenendijk de collega’s van een horecagelegenheid in Rotterdam. Wat voelden ze als ze daar binnenliepen en wat waren ze voor meisje of jongen?”

Hoe was jij zelf?

“Ik was wel nieuwsgierig naar de wereld, maar ik maakte me tegelijkertijd geen zorgen over waar ik terecht zou komen. Redelijk zorgeloos, dus. Ik heb een heel fijne jeugd gehad. Over het algemeen was ik vrij braaf. Ik zocht niet de randjes op van wat niet mocht en mijn vader had het ook wel laten weten als ik dat wel had gedaan.”

Het hele interview leest u in de NCRV-gids van week 13. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Tekst: Maarten van der Meer

Column Bert Kranenbarg: Mikpunt

Bert Kranenbarg presenteert ‘BertOp5’. In zijn twee-wekelijkse column voor NCRV-gids schrijft hij over wat hem bezighoudt.

De belastinginspecteur, die heeft het altijd moeilijk op feesten en partijen. Want van belastingen vindt iedereen wel wat. En niemand steekt die mening onder stoelen of banken.

Die arme belastinginspecteur krijgt alle verwijten, alle aantijgingen, alle klachten bij iedere borrel weer te horen. Alsof die in zijn eentje verantwoordelijk is voor de totale Belastingdienst en dan met name voor alles wat misgaat.

De belastinginspecteur is de zondebok op iedere bijeenkomst. Zo langzamerhand kan ik me voorstellen hoe dat voelt. Want als ik tegenwoordig op een verjaardag aan de praat raak en desgevraagd vertel dat ik bij de omroep werk, de publieke omroep, dan voel ik me het lachertje. “Want daar in Hilversum deugt helemaal niks, vechten ze elkaar de tent uit, gaan ze niet fatsoenlijk om met medewerkers, zijn ze allemaal links, woke en klimaatactivisten, liegen ze en bedriegen de boel, werken ze met veel te veel mensen en ook nog eens voor veel te veel zenders… allemaal van onze belastingcenten.” Dat is dan allemaal mijn schuld, want ik werk bij die publieke omroep.

Ondanks mijn gekrenkte trots vertel ik dan opgewekt dat ik iedere middag met twee redacteuren en een stagiair twee uur bijzondere radio maak. Met om ons heen teams van andere programma’s die hetzelfde doen. Met z’n allen op een heerlijke radioafdeling. Maar helpt het? De belastinginspecteur heeft het op dit moment makkelijker. En zélfs leuker!

Bert Kranenbarg wisselt zijn column af met Joris Linssen. Deze column staat in de NCRV-gids van week 13. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden

Bert Kranenbarg presenteert Bert op 5 ✑ Reageren? bert@www.ncrvgids.nl

Column Joris Linssen: Goal

Joris Linssen presenteert onder meer ‘Hello Goodbye’, ‘Boeddha in de polder’ en ‘Spoorloos’. In zijn column voor NCRV-gids schrijft hij over wat hem bezighoudt.

Maandag is er een aflevering van Andere tijden sport vol archiefbeelden van Johan Cruijff. Mooi hoe oude beelden van legendarische voetballers je terugbrengen naar je eigen jeugd. Alleen al bij zijn foto’s zie ik mijn eigen zolderkamer voor me, waar ik ’s nachts stiekem las in zijn biografie, een dikke pil met een groene kaft, met een grote voetbal erop.

Via twee gaatjes in het zolderluik konden mijn ouders ’s nachts controleren of het licht nog aan was en ik weer aan het lezen was, daarom deed ik dat met een zaklamp onder mijn dekens. Als ik een foto van Van Basten zie uit 1988, ben ik weer in Utrecht waar we met zijn allen feestvierden na de zwei-eins tegen Duitsland tijdens het EK.

Ik zie meteen de vriendengroep weer voor me. We keken alle wedstrijden op een bruine doorgezakte bank in een zonnige studentenkamer. Ik herinner me de auto met Duits kenteken die per ongeluk tussen de euforische feestvierders op de Oudegracht terechtgekomen was. De verschrikte gezichten van de twee ouderen die erin zaten, toen de meute hun auto begon heen en weer te schudden. De vloek van 1974 was verbroken.

Dat roemruchte WK keek ik thuis bij vriendjes. In de rust konden we het als achtjarige jongetjes niet meer houden en renden we naar het stoepje om de hoek, waar de lage afscheiding van een buurtuin onze goal was. En dan voelden we ons even Johnny Rep of Johan Neeskens. Ik zit maandag voor de buis!

Deze column staat in de NCRV-gids van week 12. Joris Linssen wisselt zijn column af met Bert Kranenbarg. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Joris Linssen is presentator bij de NCRV ✑ Reageren? joris@www.ncrvgids.nl

Kijk Digitaal: Life List en The Responder

De NCRV-gids zet in iedere editie de beste online kijktips op een rijtje. We nemen het tv-aanbod van de week door en zoeken daar mooie on-demand-aanvullingen bij. Dit is de oogst van week 12.

Gezonken meesters

Het programma Gezonken meesters daagde Nederlandse kunstenaars en creatievelingen uit om een eigen versie te maken van de schilderijen die in 1771 verloren gingen bij het zinken van het schip Vrouw Maria. Naast de kunstwedstrijd maakte omroep MAX ook een documentaire over de duikexpeditie naar het scheepswrak in de Oostzee. In De duik naar de gezonken meesters onderzoekt maritiem archeoloog Martijn Manders wat er nog over is van de lading. Ook verdiept hij zich in de reis van de kunstwerken, die vanuit Amsterdam op weg waren naar tsarina Catharina de Grote en de Hermitage in Sint-Petersburg.

Con Mum

Netflix • 25 maart
Documentaire over een kok die wordt opgelicht door een vrouw die zegt zijn moeder te zijn.

The responder

NPO Plus • 27 maart
In dit tweede seizoen raakt agent Chris Carson (Martin Freeman) ongewild betrokken bij de oorlog tussen de twee grootste drugsdealers van Liverpool.

The life list

Netflix • 28 maart
Alex ontdekt een bijzondere bepaling in het testament van haar moeder. Ze heeft pas recht op de erfenis als ze eerst een lijst afwerkt met levensdoelen.

Dit en meer staat in de NCRV-gids van week 12. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden. Een vraag? Mail naar kijkdigitaal@www.ncrvgids.nl.

Thomas van Luyn: ‘Het onderwerp is groter dan mijn persoonlijke verhaal’

In ‘Volle zalen’ loopt Cornald Maas mee met cabaretier Thomas van Luyn (57), die vertelt over de voorstelling die hij maakte over zijn ADHD. ‘Mijn hoofd staat nooit stil.’

Je hebt een voorstelling gemaakt over je ADHD en die staat centraal in Volle zalen. Wat doe je in dat programma?

“Eh, niks. Ik word gevolgd door Cornald Maas en een cameraploegje. Ik laat een stukje van mijn show zien. We hebben in Utrecht rondgelopen, waar ik opgegroeid ben. En we zijn in Leiden geweest waar ik gestudeerd heb. Verder klets ik een beetje met Cornald. Omdat het zo’n persoonlijke voorstelling is, is mijn achtergrond en mijn jeugd en hoe ik die dingen altijd ervaren heb heel relevant. We duiken mijn verleden in.”

Was het lastig om over je eigen ADHD een voorstelling te maken?

“Ongelooflijk makkelijk, juist. Ik hoefde alleen maar te vertellen hoe het is en hoefde alleen mezelf te zijn. Nou, dat kan ik.”

Hoeveel ADHD’ers zitten er in de zaal?

“Dat vraag ik altijd en soms gaan er veel handen omhoog. Maar ik heb het vooral gemaakt voor niet-ADHD’ers. Die komen soms mee met iemand die het wel heeft en vertellen me achteraf dan dat ze het beter begrijpen. Soms met tranen in hun ogen. Dan moet ik ook wel even slikken. Het is een groot onderwerp, groter dan mijn persoonlijke verhaal.”

Het hele interview leest u in de NCRV-gids van week 12. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Tekst: Maarten van der Meer

Maarten Remmers: ‘Ik heb nu meer begrip voor de andere kant’

Maarten Remmers is al achttien verslaggever van ‘Keuringsdienst van waarde’. Inmiddels weet hij zoveel over dilemma’s rond voedselproductie dat hij het soms ingewikkeld vindt de juiste keuzes te maken.

Het valt op dat jullie als Keuringsdienst nooit een scherp oordeel vellen.

“Ik vind dat niet onze rol als programmamaker. Wij vertellen een verhaal en daarna mogen de kijkers bepalen wat ze met die informatie doen. We zullen nooit zeggen: die ene smeerkaas moet je niet eten. Een terugkerend thema dat ik heel interessant vind, is hoe industrieën planten en dieren manipuleren. Dat gebeurt dus met die perziken, maar bijvoorbeeld ook met fokzeugen, waar we al eerder een uitzending over hebben gemaakt. Zoiets roept heel uiteenlopende reacties op.”

Wat vind je daar zelf van?

“Ik vind het vaak moeilijk om een keihard oordeel te vellen, want zo’n verhaal heeft meerdere kanten. Ik snap die varkensboeren heel goed. Ze hebben een bedrijf te runnen en als ze een kruising kunnen maken waardoor hun varkens extra biggen werpen, dan doen ze dat. We willen allemaal zo efficiënt mogelijk voedsel produceren, want we zijn met veel mensen op aarde. Maar tot hoever kunnen we daarin gaan? Daar heb ik geen antwoord op. Wel vind ik dat we sowieso te veel vlees eten. Ik geloof zeker dat dieren een plek hebben in ons voedselsysteem, maar de hoeveelheid landbouwgrond in de wereld die nu in dienst staat van de vleesindustrie, vind ik niet in verhouding staan.”

Hoe zijn jouw eigen eetgewoontes?

“Thuis eet ik eigenlijk geen vlees, buiten de deur af en toe wel. Een heel enkele keer maak ik thuis ook vlees klaar voor mijn zoon, die dat erg lekker vindt. Over het algemeen ben ik helemaal niet activistisch of hyperprincipieel, maar ik probeer wel zo bewust mogelijk te leven. Ik koop bijvoorbeeld al zes jaar alleen nog maar tweedehands kleding. En als er thuis apparaten stuk zijn vind ik het tegenwoordig heel leuk om die zelf te repareren met de hulp van allerlei YouTubefilmpjes. Voor mijn werk moet ik geregeld op reis, maar privé vlieg ik nooit.”

Het hele interview leest u in de NCRV-gids van week 11. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Tekst: Ernest Marx

Back to top