Ruud de Wild: ‘De angst van toen heb ik omgezet in daadkracht’

There is nothing that you can throw at me that I haven’t already heard, de tekst van een nummer van U2 staat prominent op de muur in het atelier van voormalig radio-dj, televisiepresentator en kunstenaar Ruud de Wild die nooit bang is om te zeggen wat hij denkt.

De man in zwart, met halflange haren die nonchalant door de war zitten, loopt vrolijk rond door de grote witte ruimte. Tegen de muur staat een oude werkstijger opgesteld waar zijn collectie schilderijen met songteksten op staan. Op de boekenkast een Mariabeel met rozenkrans. De vloer vol verfspatten. De Wild heeft er zin in: ‘Helaas is het net een paar maanden te laat. Mijn vader zou het fantastisch hebben gevonden: zijn zoon in de NCRV-gids. Dan zou het toch nog goedkomen met mij.’

Hij kan er nu om lachen, maar eigenlijk heeft hij nooit iets met het geloof gehad. Zondag zit hij in het EO-programma Adieu God? en praat hij met presentator Tijs van den Brink over zijn streng protestantse opvoeding. Zijn vader was voorganger van de gemeenschap. De Wild was tiende van elf kinderen. Een eenling, vertelt hij in zijn atelier: ‘Ik was de enige van ons elven die kritisch was over het geloof en het allemaal heel eng vond. We zaten bij een afsplitsing van de Pinkstergemeente.

Regelmatig stonden er mensen voor in de kerk met hun handen in de lucht in tongen te spreken, een soort Hebreeuws prevelen. De eerste keer vluchtte ik de kerk uit, maar werd teruggehaald. Ik moest er bij zijn. Dat is ontzettend eng voor iemand van tien, elf jaar. Het gekke is dat mijn jongere zusje nooit ergens last van heeft gehad. Daarom dacht ik dat ik knettergek was en hield ik mijn gevoelens voor mijzelf. Ik lach er nu om, maar tuurlijk was dat eenzaam. Maar ik ben niet iemand die daar nu om gaat zitten huilen. Ik ben inmiddels 46 en het heeft mij ook een soort hardheid gebracht. Dat heeft mij verder geholpen in het leven. De angst van vroeger heb ik om weten te zetten in daadkracht.’

Je bent op je vijftiende weggelopen van huis en bij een andere familie gaan wonen. Wat konden zij je geven dat je miste bij je ouders?

‘Daar zag ik dat de wereld anders was. Zij hebben mij zelfvertrouwen gegeven en de oneindigheid. Bij ons in de kerk was alles eindig: je had één zekerheid en dat was dat we allemaal naar de verdoemenis gingen. Dat is ontzettend gevaarlijk om als kind te horen. Dankzij die tweede familie zag ik dat ik een toekomst had. In die tijd ben ik begonnen met radio maken. Ik vond het magisch om via de radio verhalen te vertellen en gehoord te worden.’

De Wild begint bij een lokale zender in Hilversum, maar werkt zichzelf al snel op naar de grote spelers. De publieke omroep, radio 538, Q-Music; ze willen hem allemaal hebben. Al dertig jaar hoort hij bij de top radio-dj’s van ons land. Maar hij stopt er mee. Voorlopig in ieder geval. Vorige week presenteerde hij voor de laatste keer Ruuddewild.nl op Radio 538. Zijn contract liep af. Er kwam niets nieuws. ‘Dat ik nu stop met radio maken voelt prima’, zegt hij laconiek. ‘Ik zag het aankomen.

Radio 538 is al jaren aan het veranderen en op een gegeven moment weet je dat je daar niet tot je 65e blijft. Ik heb toen alles voor mijzelf op een rijtje gezet en realiseerde mij dat ik de laatste jaren dingen niet met heel mijn hart heb gedaan. Ik heb altijd aan de wieg gestaan van vernieuwingen binnen de radio. Maar langzaam zijn alle programma’s op elkaar gaan lijken. En ben ik ook mijn show blijven maken zoals ik dat altijd al deed.’

Wat hield je tegen om dingen met heel je hart te doen?

‘2014 was een heftig jaar: ik ben voor de tweede keer gescheiden, had een stalker achter mij aan, kreeg doodsbedreigingen en mijn vader is overleden. Die dingen heb ik inmiddels een plek kunnen geven. Maar het dwong mij om eerlijk tegen mijzelf te zijn en na te denken over wat ik nu echt wil. En dat is dingen doen vanuit mijn gevoel en de kunst weer volledig omarmen. Ik sluit niet uit dat ik ooit weer radio ga maken, maar dan moet het iets nieuws en vernieuwends zijn op de radio en moet het er toe doen.’

2014 was niet het enige jaar waarin de heftige gebeurtenissen in het leven van De Wild elkaar snel opvolgden. Twaalf jaar geleden, in 2002, kreeg hij ook in korte tijd veel verdriet te verwerken. Zijn moeder en voormalige werkgever Bart de Graaff (oprichter BNN red.) overleden en De Wild nam het laatste interview af met voormalig LPF-voorman Pim Fortuyn en stond naast de politicus toen hij werd vermoord op het Mediapark. Hoewel De Wild de daaropvolgende dag gewoon de studio indook, ‘the show must go on’, stortte hij later alsnog in.

Hij werd overspoeld door angsten en paniek. ‘Toen heb ik echt de bodem geraakt. In de media werd dit gekoppeld aan de moord op Fortuyn. Maar het waren vooral de trauma’s uit mijn jeugd die naar boven kwamen, de angsten waar ik jarenlang voor ben weggerend. Ik kon daar toen niet over praten omdat mijn vader nog leefde. Ondanks dat ik problemen heb gehad met zijn opvoeding, wilde ik hem wel heel laten. Nu hij is overleden voel ik minder remmingen.’

Waar heb je het meeste problemen mee gehad?

‘Het geloof heeft veel kapot gemaakt dat niet kapot moet gaan, zoals het vertrouwen in het leven. Om als kind het gevoel te hebben dat het leven zinloos is omdat het toch allemaal ophoudt, is ontzettend gevaarlijk. Dat ga je je afvragen wat het überhaupt voor zin heeft.’

Voelde het als een opluchting toen je vader overleed?

‘Dat weet ik nog niet. Maar het voelt wel als een einde van een tijdperk. Ik voel mij nu veel vrijer en kan veel meer van mijzelf laten zien. Hoewel ik blijf opletten wat ik zeg, want hij was een ontzettend leuke opa voor mijn kinderen. En ondanks de opvoeding was onze band wel goed. Het moest alleen niet over het geloof gaan. Dat ben ik altijd blijven ontwijken. Ook bij zijn begrafenis heb ik niet meegedaan aan die rituelen.’

Maar hier in je studio heb je Mariabeelden staan, een rozenkrans hangen en je linkerarm staat vol religieuze tatoeages. Zou je jezelf nog als gelovig omschrijven?

‘Nee, ik geloof het niet’, antwoord hij lachend. ‘Die beelden en de symboliek vind ik gewoon mooi. Het gaat ook recht in tegen het geloof waarin ik ben opgegroeid. Ik ben erg van de ironie, maar hou niet van cynisme. Daarvan wordt je bitter en ik heb altijd een hekel gehad aan bittere mensen. Daarom blijf ik altijd overal om lachen. Ook over het geloof, mijn jeugd, alles. Op het moment dat je stopt met lachen word je zuur. En ik wil geen zure oude man worden.’

Paspoort

Naam: Ruud de Wild

Geboren: 24 april 1969 in Hilversum

Woont: in Amsterdam.

Carrière: De Wild komt na de lokale zender in 1989 als assistent-dj terecht bij de AVRO. In 1992 stapt hij over naar Radio 538 waar hij eigen programma’s krijgt zoals Wild in het Weekend en The Jungle. In 1995 volgt zijn televisiedebuut als presentator bij muziekzender TMF. In 1998 verruilt hij TMF en Radio 538 in voor hetzelfde werk bij BNN. Zes jaar later gaat hij terug naar Radio 538. In die tijd treedt hij ook naar buiten als kunstenaar en exposeert voor het eerst in Amstelveen. Van 2008 tot 2010 is hij in dienst bij Q-Music voordat hij weer teruggaat naar Radio 538. Dertig april presenteerde hij zijn laatste radioshow. Vanaf 16 mei exposeert hij nooit eerder vertoont werk op de expositie Rotterdam or Anywhere in LP2 in Rotterdam.