Een geweer, een koe, een boom en een vrouw van Meir Shalev

In 1930 plegen in een nieuwe Joodse nederzetting drie mannen zelfmoord. Tenminste, dat is de officiële lezing... Lees hier de meningen van verschillende mensen over het boek Een geweer, een koe, een boom en een vrouw van Meir Shalev.

Lees hier de meningen van verschillende mensen over het boek Een geweer, een koe, een boom en een vrouw van Meir Shalev. Lijkt het u leuk om zelf ook een recensie te schrijven? U kunt u opgeven via Miekes Leesclub

G. Bruin

Deze nieuwe roman van de beroemde Israëlische schrijver Meir Shalev begint raadselachtig, de lezer moet zien uit te puzzelen wat er is gebeurd. Als een steen die in een vijver wordt gegooid bevind je je opeens midden in een verhaal en gaandeweg worden de kringen rondom de steen steeds groter en wordt er meer duidelijk. Hoewel er ook gedeelten in het boek zijn met een alwetende verteller, wordt het verhaal voor een groot deel op smakelijke, gedetailleerde en nuchtere wijze verteld door Roeta Tavori, kleindochter (ja, van wie eigenlijk….?) van een van de oprichters van een landbouwkolonie.
Deze onderwijzeres vertelt haar familiegeschiedenis tot in alle intieme en gruwelijke details, soms ontroerend, soms in hilarische anekdotes, aan Varda Canetti, een jonge studente die onderzoek doet naar de geschiedenis van Joodse nederzettingen. De titel van het boek verwijst naar enkele essentiële benodigdheden bij het stichten van zo’n nederzetting.

Het boek begint met een fataal (mobiel) telefoongesprek, waarin iemand naar een bepaalde johannesbroodboom wordt gelokt. De lezer lijkt te zijn begonnen aan een literaire thriller? Sowieso spelen een aantal bomen een belangrijke rol in de familiegeschiedenis. Ook enkele voorwerpen (bijv. een paar bijzondere laarzen) vervullen bijna de rol van “personage” in het verhaal. Centrale gebeurtenis in het verhaal is de “ramp” die Neta, de zoon van Roeta Tavori en haar man Etan, is overkomen.

Pas later wordt duidelijk wat voor ongelukkig voorval het eigenlijk was. Dit ongeluk is van grote invloed op het leven van de hele familie, maar met name op vader Etan, die na de ramp een enorm schuldgevoel met zich meedraagt en lange tijd blijft zwijgen. Pas na de gewelddadige dood van die andere belangrijke hoofdpersoon, Zeëv, keerde Etan weer terug in zichzelf, inmiddels twaalf jaar na de ramp met Neta. Overigens: Roeta was destijds gekoppeld aan Etan door haar broer Dovik op diens bruiloft met Dalia. Dovik had Etan leren kennen in militaire dienst.

Een andere, minstens zo belangrijke, gebeurtenis vond twee generaties eerder plaats, in 1930: een buitenechtelijke zwangerschap (wegens “falen” al in de huwelijksnacht van de wettige echtgenoot Zeëv) die gewroken wordt middels moord, maar in de officiële lezing was dit een zelfmoord, die zogenaamd paste in het rijtje van twee andere zelfmoorden. Een rijk en niet heel gemakkelijk lezend boek, maar toch boeiend door de vele prachtige scènes en de fraaie uitwerking van het verhaal. Je blijft als lezer, dankzij de virtuoze vorm, steeds nieuwsgierig naar welke details er in het volgende hoofdstuk weer worden prijsgegeven. Pas na de dood van opa Zeëv wordt er aan het einde van het boek nog een gruwelijk geheim onthuld.

J. Leisten – Braun

Dit boek begint met een geheimzinnig telefoongesprek. Men wordt nieuwsgierig en leest gretig verder. Kleindochter Roeta vertelt aan Varda de geschiedenis van haar familie. Varda doet onderzoek naar de geschiedenis van de joodse nederzetting. Het verhaal gaat op en neer en heen en weer door de familiegeschiedenis. Er is sprake van drie zelfmoorden. Is dit de waarheid?

Roeta heeft twee echtgenoten. De eerste is van voor de ramp, de tweede van na de ramp. Twaalf jaar na de ramp duikt de eerste echtgenoot weer op. Dit boek blijft boeien tot het einde . Eerst dan kan men de puzzelstukjes neerleggen en men kent de hele geschiedenis. Naast gruwelijke feiten zijn er mooie momenten . Ik ben blij dat ik dit boek mocht lezen.

H. Hoitema

Een lerares vertelt aan een meisje, dat onderzoek doet naar de geschiedenis van de Joodse nederzetting, het levensverhaal van haar familie. Er zijn 3 hoofdpersonen, waaronder de lerares Roeta, die opgroeit met haar broer bij haar opa, (2e hoofdpersoon) en oma. Haar man, Etan die zij haar eerste en haar tweede echtgenoot noemt, is de derde hoofdpersoon.

Er overkomt hen een verschrikkelijk drama, waarna sommige levens erg veranderen. Het is een prachtig boeiend boek, Roeta is een vrouw waarmee je je kan identificeren, ze beleeft erge dingen en blijft overeind, terwijl haar man, tijdelijk, een heel andere persoon wordt. De opa is eerst een sympathieke man maar blijkt gaandeweg het verhaal vreselijk dingen te hebben gedaan.

Kortom het is vooral door de ontknoping tot aan het eind spannend en intrigerend, je blijft er over nadenken en ik moest het even kwijt aan mijn man……. Ik heb het met plezier, maar soms het raakte me ook, gelezen en zal het zeker aanraden aan mijn vriendinnen en de leesclub. Meir Shalev is een fantastische schrijver, hij gebruikt zulke prachtige beeldende taal. Ik heb al meerdere boeken van hem gelezen en was dan ook blij verrast, dat ik deze toegestuurd kreeg.

M.C. Belo-Zijderveld

“Een telefoongesprek en de voorbereiding van een wreker”, meer heeft de schrijver niet nodig om je nieuwsgierigheid tot de laatste bladzijde te prikkelen. Twee vragen zijn het waardoor je blijft lezen: “Wat is er gebeurd en wat gaat er gebeuren?” Het is Roeta Tavori , de kleindochter van opa Zeëv, die heel het boek door aan het woord is. Zij is benaderd door Varda Canetti voor een interview in het kader van een onderzoek naar de geschiedenis van de Joodse nederzetting. Het wordt een familiegeschiedenis waar Varda en de lezer naar haar verschillende soorten verhalen luistert, zittend aan de keukentafel.

Roeta onthult bij stukjes en beetjes “de erge dingen die de erge mannen van wie ik houd hebben gedaan”. Rond 1930 koopt de jonge Zeëv Tavori een paar kavels van een nieuw te stichten landbouwkolonie in Judea. Daar bouwt hij een schuur en een huis met een zwarte basaltsteen in de muur. Behalve die steen sturen zijn ouders uit Galilea hem ook een geweer, een koe, een boom en een vrouw . In hetzelfde jaar, waarin hij trouwt met Roet plegen er drie boeren zelfmoord. Dat is de officiële versie.

De kolonie weet beter maar zwijgt over de moord die gepleegd werd. Zeventig jaar later vertelt Roeta het ware verhaal. Samen met haar broer Dovik zijn zij opgevoed door hun opa Zeëv. Zij kennen hem niet anders dan getooid met een ooglapje. Wandelingen waarbij zaden van wilde planten verzameld worden voor de kwekerij eindigen vaak in de ‘wadi van opa Zeëv ‘. Een geliefd plekje waar een grote johannesbroodboom staat, met vlakbij een grot en achterin de grote put. Roeta trouwt met Etan, een man met een ‘gouden huid’. Tussen opa Zeëv en Etan ontwikkelt zich een hechte vriendschap. Etan neemt zelfs de achternaam Tavori aan. Met hun zoontje Neta maken Roeta en Etan ook lange voettochten.

Al snel worden het jongenstochten, tot het noodlot toeslaat. Het is opa Zeëv die Etan opvangt en aanstuurt. Roeta weet te overleven door lesgeven, verhalen schrijven en het contact met Ofer, zoon van hun buurman Chaim Maslina. Chaim Maslina zinspeelt op de zeventig jaar waarin hun families verbonden zijn met elkaar en de praatjes die er rond gaan in de kolonie. In dit gesprek legt Roeta hem haarfijn uit wat de tegenstelling is in de ontwikkeling die haar en zijn grootvader doormaakte. Na twaalf jaar ‘boetedoening’ komt Etan door de dood van opa Zeëv in actie. Het telefoongesprek waarmee het verhaal begint krijgt hier zijn afronding. Met het afbreken van de schuur van opa Zeëv komt tenslotte de laatste gruwelijke waarheid aan het licht.

Een verhaal met wraak als thema en toch zo mooi om te lezen. De schrijver laat je wandelen door het landschap met zijn bewoners. Door de prachtige zinnen weet hij al je zintuigen te bespelen. Beoordeel zelf: “Kijk eens naar een steen. Deze heeft een onder- en bovenkant: de kant van de aarde en de duisternis en de kant van de zon en het licht. Dit is een slangenhemd, raak eens aan en voel hoe teer en dun het is. Luister goed naar de vogelgeluiden. Ruik eens, dit is een plant die alant heet. Proef de limoncella van Dovik.”

Eén van de vele hilarische beschrijvingen zijn de geborduurde ooglapjes van Zeëv .Verrassend vond ik dat oude Bijbelverhalen stem krijgen en verbonden worden met situaties in de leefwereld van Roeta. Zij voelt zich met Ruth en Sara verbonden. In het gedrag van mannen ziet zij een herhaling van het optreden van David of het gaan van Abraham met zijn zoon Isaäc. Gaandeweg vallen alle stukjes van de ‘gekke’ familie Tavori op zijn plaats. Daarom is het ook zo spannend om te lezen.

De schrijver laat Roeta misschien wat te veel uitweiden, maar de taalvondsten zou ik niet willen missen. De karakters worden hierdoor sterker neergezet. Deze roman is een aanrader. Het overstijgt de beschrijving van een familiegeschiedenis in een Joodse nederzetting. Het is een geschiedenis van het man- en- vrouw- zijn die zich ook elders kan afspelen, met gedragingen die gevoed worden door liefde en haat. Wraak is de drijfveer in deze geschiedenis, maar boetedoening en liefde geeft de aanzet voor doorgaan met elkaar. Na de laatste bladzijde zou je nog verder willen lezen. Een compliment voor deze talentvolle schrijver.