**** Aurora
Er wordt vaak gezegd dat je in het Spaans sneller lange, doorlopende zinnen maakt. Luis Landero kan er wat van. Twaalf, dertien regels: het is geen uitzondering. Maar als een boek goed vertaald is stoort het niet, integendeel. Vertalen is noeste arbeid voor weinig geld. Hulde dus voor Arie van der Wal en Eugenie Schoolderman, zonder wie ik geen kennis had kunnen maken met deze Landero, een grote naam in de Spaanse literatuur die negen bekroonde romans schreef.
Als moeder tachtig wordt is een diner misschien een leuk idee, oppert Gabriel, maar zijn twee zussen zien problemen; er is zoveel gebeurd in het verleden en er is zoveel oud zeer. Iemand die dat maar al te goed weet is Aurora, de vrouw van Gabriel. Zij is al jaren het luisterend oor van de familie, en ze weet inmiddels dat het niet zo onschuldig is dat een ander van alles over zichzelf vertelt. ‘Altijd weer zijn de verhalen of de woorden die terugkeren uit de duistere krochten van het geheugen op oorlogspad, beladen met grieven, op zoek naar eerherstel en het zaaien van tweedracht.’ Ja, het is een fraaie stilist.
Aurora is onderwijzeres en als haar leerlingen de klas uit zijn overdenkt ze haar rol en die hele uitgekauwde geschiedenis van haar schoonfamilie. Die is bizar genoeg: De oudste dochter Sonia wordt op haar vijftiende min of meer gedwongen te trouwen met een twintig jaar oudere, griezelige speelgoedhandelaar, die zich ontpopt tot een perverseling; jongere zus Andrea beeldt zich in dat juist híj́ haar grote liefde is. Ook zij voelt zich gefnuikt, in haar ambities om zangeres te worden. Allemaal de schuld van de strenge moeder, terwijl lievelingetje Gabriel mocht studeren en een gelukkige filosoof werd. Hij bewondert zijn moeder juist omdat ze zich als weduwe zo goed wist te handhaven, al was ze streng.
De eindeloze stroom telefonades, die jeugdverhalen, de herhaalde verwijten, die hele ouwe koek die steeds weer wordt opgewarmd. Aurora overdenkt het allemaal terwijl ze in haar lege klaslokaal zit. Het heeft ook zijn weerslag op hoe ze over Gabriel denkt. Is hij wel zo aardig? Ook hij heeft rare trekjes en hij blijkt van alles voor haar te verbergen. Waarom kan hij zo slecht omgaan met hun autistische dochter?
Meesterlijk vlecht Landero het allemaal in elkaar in zijn weelderige proza, waarbij hij haast ongemerkt schakelt tussen de innerlijke monoloog van Aurora en een weergave van al die telefoongesprekken.Hij heeft een scherpe blik voor het absurde theater van het leven, en fraaie metaforen. ‘Zíj transparant? Ik ben transparant. Ik ben een open boek, smerig, gescheurd en doorweekt van de regen, dat wel.’ Dat Aurora zelf bij niemand terecht kan met haar eigen verhaal, en dat dat misschien nog wel erger is dan die ellende zelf, word je aan het eind van het boek met een schok duidelijk.
Uitgeverij Wereldbibibliotheek 240 blz. €22,99 (e-book € 12,99)
