Badje 3 ★★
Miserabele levens, onhandigheid, een totaal gebrek aan zelfvertrouwen, walging, sociaal ongemak: allemaal dankbare ingrediënten voor een boek. En dan geeft het niet dat er uitsluitend trivialiteiten worden beschreven. Dat hoort juist bij het genre. Maar dan moet het wel een dosis humor bevatten. Dat is ook meestal zo, denk aan de boeken van Nicolien Mizee, of aan die van de oermoeder der sociale stuntelaars: Bridget Jones.
Helaas is dit niet het geval bij Badje 3. Het is gewoon niet grappig. Daar kan de quote van collega-schrijver Jan van Mersbergen op de cover niets aan veranderen. Hij vindt het ‘Een boek vol grappig kleinzeer en lichamelijk ongemak, met precies de juiste toon.’ Op de achterflap kijkt Rosanna ten Have ons vriendelijk aan. Ze lijkt me sympathiek en ik was graag enthousiaster geweest. Temeer omdat ik vermoed dat er een dosis autobiografie in Badje 3 zit, getuige de zin: ‘Vier jaar geleden heeft ze tijdens vrouwenzwemmen voor de eerste en de laatste keer gedoken.’
Ook de hoofdpersoon, Suzanne, durft niet te duiken. Als kind is ze gezakt voor haar zwemdiploma en daarom gaat ze, op aanraden van haar ‘lifecoach’ op vrouwenzwemles. Die lessen en wat zich tussen die vrouwen in de groep afspeelt, (en dat is weinig en niet bijster boeiend), vormen de rode draad van het boek. Ze kletsen wat en loeren naar elkaar in de kleedkamer. Suzanne vindt het heel moeilijk om zich te verkleden. ‘Als ik naar beneden kijk en mijn buik zie, schieten me allerlei negatieve omschrijvingen te binnen. Mijn beleving wordt er door woorden als ‘goor’ en ‘dik’ en ‘haten’ ongetwijfeld niet positiever op. Het zou helpen om in neutrale bewoordingen over mijn lichaam te denken.’
Wat is er ooit gebeurd? Is ze als kind misbruikt? Ze groeide alleen met haar moeder op. ‘De vader kwam eerst nog wel eens langs’ maar later helemaal niet meer. De moeder verdwijnt ook langzaam naar de achtergrond, zoals meer personages, ze krijgen weinig smoel en er gebeurt weinig in relatie tot Suzanne. En je komt er dus nooit achter waar en hoe ze dit gigantische minderwaardigheidscomplex heeft opgedaan. Daardoor ga je in plaats van begrip voor haar een hekel aan haar krijgen.
Ze heeft een webwinkel met speelgoed, die ze vanuit huis runt, en het vinden van een assistent is ook al een drama. Alles is een drama, alles is moeilijk. Haar mantra is: ‘Zoveel mogelijk dingen vermijden, sociale situaties uit de weg gaan, bang zijn om afgekeurd te worden en een contant gevoel van minderwaardigheid.’ Suzanne heeft kortom geen enkele aansluiting met de wereld. Ze vindt het al weerzinwekkend om ergens anders dan thuis te plassen.
De stijl van Badje 3 is gortdroog. Korte zinnen in de ik-vorm en de tegenwoordige tijd. Metaforen zijn schaars en niet altijd geslaagd. ‘Mijn stem is net zo eentonig als een woonwijk in Lelystad.’ En wat moet ik me voorstellen bij een zin als ‘Tereska’s duik siste in mijn hoofd’?Gelukkig haalt ze haar zwemdiploma. Dat is dan nog iets.
Uitgeverij Cossee 237 blz. € 22,99 (e-boek € 14,99)
