De filosoof, de hond en de bruiloft *****
Barbara Stok werd wereldberoemd met haar stripboek over Vincent van Gogh. Graphic novel is een betere term wellicht, het is toch een soort roman. Het genre is in deze rubriek niet gangbaar, maar dit boek is zo leuk en bijzonder, dat ik graag een uitzondering maak. Stok had haar succes uit kunnen melken door Mondriaan of Vermeer bij de kop te pakken. Ze ging voor een onbekende vrouwelijke filosoof uit de vierde eeuw voor onze jaartelling. De tijd van Plato en Socrates. In haar nawoord schrijft Stok hoe ze zich jarenlang verdiept heeft in de filosofie, en hoe ze op Hipparchia stuitte ‘Ik bewonderde de rigoureuze manier waarop zij afstand deed van materieel bezit. Zij had het lef om voor haar ideaal lijnrecht tegen de gangbare normen in te gaan. Daarin zie ik een belangrijke boodschap voor deze tijd.’
Het verhaal begint met een jonge Hipparchia, (vlecht en een strikje), die graag met haar neus in de boekrollen zit, ongebruikelijk voor een meisje. Ze luistert in huis gesprekken af van haar vader met vrienden, die met elkaar filosoferen over een zinvol leven. Is dat een leven waarin je zoveel mogelijk geniet? Of een succesvol leven? De volgende ochtend brengt ze eten naar de honden om er met hen verder over te praten. Dan komt er post uit Athene: er is een huwelijkskandidaat, van goede komaf. ‘Beleefd luisteren en glimlachen’ is het devies, maar Hipparchia is een eigenwijze.
Het lijkt goed te gaan met de trouwerij, in die kringen een heel proces, maar ondertussen heeft ze via haar broer kennisgemaakt met Crates, een filosoof die op straat leeft en afstand heeft gedaan van al zijn bezittingen. Hij heeft lak aan sociale conventies, en Hipparchia, die in het geniep als man verkleed zijn lessen bijwoont, raakt steeds meer in zijn ban. Dus het bericht dat ze is goedgekeurd als bruid komt te laat. Ze is zelf gaan nadenken, de mooie jurken wil ze niet meer. Ze voert gesprekken met haar slavin, ’neem jij die jurk maar’ ze ziet de slavenarbeid in de zilvermijnen, en realiseert zich dat al haar rijkdom ten koste gaat van anderen. Aan het eind vraagt Hipparchia (!!) Crates ten huwelijk, waarop hij al zijn kleren uittrekt. ‘Dan is dit je bruidegom!’ Ontroerend is het plaatje waarin ook Hipparchia naakt voor hem staat. ‘Nergens ter wereld vind ik een man die rijker is!’
Barbara Stok heeft een heerlijke tekenstijl, met veel oog voor detail zonder dat het gefrutsel wordt, ze maakt van Hipparchia een geweldig personage, met wie je enorm meeleeft. En je steekt er ook nog wat van op! In de noten kun je lezen welke kennis Stok allemaal verwerkt heeft. Het is een boek dat met veel liefde en toewijding is gemaakt. Ik moest wel wennen aan zo weinig tekst! Dus ik moest me, gewend als ik ben aan lettervreten, dwingen om de rust te nemen de tekeningen goed te bekijken. En dat moet ook, want dan komt de zelfreflectie vanzelf. Wat kan ik met het verhaal van Crates en Hipparchia? Is er zoveel veranderd?
Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar 296 blz. € 24,90
