Recensie Mieke: Een soort eelt van Rinske Bouwman

Sarlag is in Mongolië opgegroeid en keert als studente terug naar Utrecht.

Een soort eelt ★★

Soms verschijnt er een debuut waar iedereen het over heeft, terwijl de meeste debutanten om een beetje aandacht moeten bedelen. Een soort eelt is er zo een. Een roman over een eenzaam meisje dat vanuit Mongolië naar Utrecht komt om te studeren, en daar in een supermarkt werkt. Het werd al opgemerkt door Volkskrant-recensent Bo van Houwelingen, en Bouwman was een van de eerste gasten in het nieuwe boekenprogramma van de VPRO, Boeken.

Het is een buzz die zich moeilijk laat verklaren. Komt het door de curieuze combinatie Mongolië/vries-koelafdeling in Utrecht-West? De romantiek van het uitgestrekte platteland met de culturele associaties die bij Mongolië horen versus de platvloerse werkelijkheid van diepvriesproducten? Aan de bijzondere stijl ligt het vast niet. Bouwmans zinnen zijn kort en zakelijk bijna.Maar de thematiek van het boek en de uitwerking daarvan zijn wel bijzonder.

6 redenen om dit boek te lezen:

  1. Als je van nature nieuwsgierig bent naar debuten
  2. Als je altijd al gefascineerd was door Mongolië, en dan vooral door jaks, die zwaarbehaarde runderen met lange hoorns die in kuddes over de steppe ronddwalen en als huisdieren worden gehouden
  3. Als je wilt weten hoe het is om in een ger, zo’n Mongoolse ronde tent met een kachel in het midden, te leven
  4. Als je houdt van macabere teksten met humor
  5. Als je rouw een boeiend thema vindt. Zeker als zo intrigerend is verbeeld hoe verdriet zich vast kan zetten in je lichaam en je letterlijk kan vervormen.
  6. Als je houdt van poëtische vergelijkingen zoals deze: ‘Halfbevroren rood vlees was mijn favoriet. Het voelde net zoals dat groene spul dat je gebruikt om bloemstukjes in te steken. Als je je vinger erin duwde, bleef het precies zo staan. De weerstand die je voelde was een weerstand waarvan je hoopte dat je hele leven zo voelde. Een beetje frictie voor de vorm, maar verder ging het precies zoals jij wilde.’

4 redenen om het niet te lezen:

  1. Als je niet goed bestand bent tegen zieke fantasieën, bijvoorbeeld over een sigaret uitdrukken in iemands oog, ‘en of dat dan sneller ging omdat het nat was’.
  2. Als je de metamorfose van mens naar dier best een uitgekauwd literair thema vindt, sinds Gregor Samsa bij Kafka in een groot insect veranderde. Al gaat het hier wat langzamer.
  3. Als je niet houdt van surrealistische wendingen in een verhaal.
  4. Als je bij lijsten van ‘favoriete feiten’ (Als ik boos ben/Als ik blij ben/Als er een vogel overvliegt/als ik een trap oploop) denkt: wat een makkelijk en afgezaagd tussendoortje, zo kan ik het ook!

Uitgeverij Orlando 192 blz. € 22,99 (e-boek € 14,99)