***** Ik kom hier nog op terug
Rob van Essen lezen is nooit saai. Je wordt voortdurend verrast en geprikkeld, en vooral meegezogen in een verhaal dat steeds een wending neemt die je niet voorziet. De voorpret is enorm: je wéét dat het een leuke reis wordt. Maar waar je allemaal langs kom en waar je uit gaat komen…
Ik kom hier nog op terug is weer een heerlijk boek, waarin veel thema’s langskomen, en waarin Van Essen het onmogelijke zo normaal opdist dat je er moeiteloos in meegaat. Tijdreizen bijvoorbeeld.
Als ex-filosofiestudent en redacteur van een noodlijdend weekblad Rob Hollander een aansprekend onderwerp zoekt komt hij uit bij het afgezaagde: ‘Wat is er met mijn medestudenten gebeurd met wie ik filosofie studeerde aan de UvA in de jaren 80?’ Een van hen, André Icks die met zijn zus Amber ook deel uitmaakte van de groep, blijkt in Amerika te wonen en heeft een tijdmachine uitgevonden.
Als Rob er via een raar hokje in een afgelegen hangar op Schiphol naartoe is geteleporteerd, mag hij van Icks vijf keer terug in de tijd om iets goed te maken wat er in het verleden mis is gegaan. Dat is een heerlijk klassiek gegeven waar van Essen wel raad mee weet. Gaan we de atoombom verijdelen, Hitler in de wieg smoren?
Nee, hij gaat G.B.J. Hiltermann alsnog naar huis brengen, die radiocommentator naar wie ook míj́n ouders elke zondagmiddag bewonderend luisterden, De toestand in de wereld, weet u nog? Rob heeft hem ooit op een brug zien staan, verward, in pyjama, en hij heeft nog steeds spijt dat hij toen is doorgelopen.
Via die tijdmachine ontmoet hij ook zijn oude studievrienden weer, met bijnamen als ‘de verpleegster’ en ‘de parachutist’, die ze hebben overgehouden aan een verkleedfeest. Van Essen maakt aannemelijk dat ze, ook al zijn het nu vijftigers, toch ook in die ‘jeugddimensie’ verder leven. Je gaat er als lezer in mee: shag roken in het café, waar je ook nog ‘mooie grote kranten’ kon lezen, ‘waar je je achter kon verschuilen’, betalen in guldens. Géén smartphones maar een telefooncel. Je nostalgische gevoelens worden ruim bediend, de mijne in ieder geval wel. Ach, dat waren nog eens tijden! Hoe bizar het allemaal klinkt, Van Essen houdt de verhaallijnen strak in de hand.
En dan ligt er nóg een verhaal onder, dat van een streng protestants jongetje in Rijssen dat iets traumatisch meemaakt met een man in het bos, en daarover liegt. Dát had hij ongedaan moeten maken, dat wat hij toen had verzonnen. Aan het eind valt alles meesterlijk op z’n plek, al kan ik niet precies uitleggen hoe, en komt de héle geschiedenis in een ander daglicht te staan. Eigenlijk zou je dan opnieuw moeten beginnen. Dan wordt pas duidelijk hoe goed het in elkaar steekt.
En dan heb ik het nog niet eens gehad over de schilder, met wie het verhaal begint. Hij schildert twee bruggen in elkaars verlengde, en als hij klaar is begint hij opnieuw. Dat is óók Rob Hollander. Het klinkt verwarrend maar geloof me: Het komt op zijn pootjes terecht. Amusant, filosofisch, én ontroerend.
Uitgeverij Atlas Contact 398 blz. € 24,99 (e-boek € 13,99)
