De paradox van geluk ****
Weer een interessante schrijver ontdekt! Aminatta Forna’s Paradox van het geluk beviel me wel. Allereerst omdat ze twee sympathieke personen heeft gecreëerd, die allebei op hun eigen manier prettige non-conformisten zijn. Ze ontmoeten elkaar in Londen.
Hij is een Ghanese psychiater die gespecialiseerd is in oorlogstrauma’s en over de hele wereld is uitgezonden, Bosnië, Congo, Afghanistan, plekken waar grote oorlogen zijn uitgevochten. Hij is weduwnaar en moet spreken op een congres. Zij is Jean, een Amerikaanse bioloog, gespecialiseerd in wolven. Thuis deed ze onderzoek naar coyotes; na haar scheiding is ze naar Londen verhuisd. Daar bestudeert ze stadsvossen, ontwerpt ze daktuinen en loopt hard op begraafplaatsen. Hij is extreem lang en heet Attila (‘alsof zijn moeder al voorzag tot welk formaat haar enige zoon zou uitgroeien’), zij heeft een grijze paardenstaart.
Hoe oud ze zijn wordt niet vermeld maar ze hebben al een heel leven achter de rug. In lange flashbacks vertelt Forna hoe ze geworden zijn wie ze zijn. Totaal verschillende types die letterlijk tegen elkaar op botsen op Waterloo Bridge, en wier levens verknoopt raken.
Forna behandelt grote thema’s in deze roman. Jean zet zich in voor de acceptatie van vossen in een stedelijke omgeving, net zoals ze in Amerika gevochten heeft om de coyotes te beschermen tegen de agressie. Mensen willen niet accepteren dat dieren altijd weer nieuwe plekken zoeken om te overleven. Er staat niet voor niks een halsbandparkiet op de cover. Ook deze exotisch vogel krijgt een liefdevol onthaal op haar daktuin. Natuurlijk ligt de overeenkomst met de ontheemde immigranten er dik bovenop, maar net niet te dik.
Jean maakt gebruik van portiers, schoonmakers en parkwachters uit Sierra Leone en andere conflictgebieden om informatie te krijgen over haar stadswolven, en als het tienjarige neefje van Attila vermist raakt maakt ze dankbaar gebruik van haar netwerk. Ook Jean en Attila zijn ontworteld. Toch voelen ze zich thuis in Londen. Hier leren we een ander Londen kennen dan we gewend zijn, een parallel Londen, gezien vanuit immigranten die weliswaar zijn losgeraakt van hun wortels maar misschien wel juist daardoor, op een vanzelfsprekend een nieuwe familie vormen en elkaar helpen.
En dan die Paradox van het geluk. Dat is Atilla’s thema. Hij is er door zijn werk achter gekomen dat het heilzaam kan zijn om nare ervaringen te hebben en dat het juist tot geluk kan leiden. Een stelling die in het Westen moeilijk ingang vindt; daar zijn woede en verdriet na het verlies van dierbaren een psychiatrische categorie geworden…
Forna’s proza is goed vertaald, het wringt nergens. Ze schrijft soepel, haar verhaal is diepzinnig maar niet te pretentieus. Ze heeft ons wat te vertellen. En ze is nog geestig ook: Een veegwagen rijdt ‘als een snuffelend diertje op zoek naar etensrestjes.’ Of dit: ‘Na seks met hem was ze bevredigd. Hans was als een boek dat je met plezier leest en dan halverwege weglegt zonder ooit de behoefte te voelen het uit te lezen.’
Voor de duidelijkheid: zo’n boek is De paradox van het geluk dus niet!
Uitgeverij Nieuw Amsterdam 414 blz. € 24,99 (e-book € 12,99)
Volgende week
Bespreekt Mieke Vanaf hier zie je alles van Mariana Leky.
En wat vindt u ervan? Geef uw mening over dit boek en lees de mening van anderen op miekesleesclub.nl
