Water ***
Het eerste wat de vrouwelijke hoofdpersoon doet als ze op het Ierse eilandje aankomt, is haar naam veranderen. Achtentwintig jaar heette ze Vanessa Carvin, maar vanaf nu is het Willow Hale: haar meisjesachternaam en haar tweede voornaam. Vervolgens scheert ze haar hoofd kaal. Tweeënvijftig is ze. Het is duidelijk dat ze iets te verbergen heeft, en niet herkend wil worden. Ze wil verder zonder opsmuk en kiepert al haar make-up in de vuilnisbak. ‘Duizend euro aan bedrog, beloften van jeugdigheid, in witte tubes, glazen flesjes en plastic potjes.’ Een bedrag dat duidt op een luxe bestaan, hier zaten geen Action-lipsticks bij! Wat is er gebeurd? Die vraag hangt meteen levensgroot in die simpele cottage.
De Ierse schrijver John Boyne kunt u kennen van ‘De jongen in de gestreepte pyjama’, een jeugdboek, waarin de negenjarige Bruno, zoon van een hooggeplaatste nazi, in Auschwitz vriendschap sluit met een Joodse jongen die achter het prikkeldraad zit. Een wereldwijde bestseller, die ook werd verfilmd. Boyne houdt kennelijk van grote misstanden, want ook in ‘Water’ gaat het om een maatschappelijke kwestie van jewelste. En nou heb ik een probleem, want als die benoem dan ontneem ik de lezer het plezier van het er langzaam achter komen wat er is voorgevallen in het leven van Vanessa/Willow, die nog steeds echtgenoot is van Brendan Carvin.
Nadat een paar eilandbewoners hun intrede hebben gedaan, komen we op pagina 45 iets meer te weten over deze Brendan, tien jaar ouder dan zij, hoofdcoach bij de Ierse zwembond, en in die hoedanigheid een soort Bekende Ier. ‘Een lieve en attente echtgenoot’, ‘de gemene kant van zijn karakter kwam alleen naar boven als hij zich aangetast voelde in zijn fragiele mannelijkheid.’ Aha! Een aanwijzing. Vanessa en Carvin kregen twee dochters, van wie er een is overleden. Ze pleegde zelfmoord door de zee in te lopen. Terwijl Willow/Vanessa haar leven overdenkt, en zich afvraagt wat haar eigen aandeel is geweest in dit drama, leert ze de eilandbewoners steeds beter kennen, en sluit ze vriendschappen met een pub-eigenaar en een dominee. Ook duikt ze probleemloos in bed met een buurjongen die half zo oud is als zij. Sporadisch heeft ze app-contact met haar overgebleven dochter.
Wat voor verschrikkelijks ze probeert te ontvluchten; je begrijpt het al heel vlug. Ik weet niet wat voor lezers John Boyne op het oog heeft, maar ik voelde me bepaald onderschat. Het verhaal gaat rechtstreeks op zijn ontknoping af, een verrassing is het echt niet meer. Is het omdat Boyne veel kinder- en jongvolwassenliteratuur schreef, dat hij het allemaal zo simpel en eendimensionaal houdt? Zo weinig lagen, heel soms een metafoor. Dan huilt Vanessa ‘als een wolvin om de pijn en het ongeluk van mijn leven’ maar verder: directe rede, zonder tierlantijnen. Wel clichés, zoals: er bestaat geen woord om een ouder mee aan te duiden die een kind verliest.
Dit is het eerste deel van een serie over de elementen. Die ‘water, aarde, vuur, lucht’, zijn onze allerbeste vrienden, onze drijvende krachten. Toch fijn om te weten.
Uitgeverij Wereldbibliotheek 192 blz. € 20,99, e-boek € 12,99
