De vrouw die van Simone van Saarloos **
Janine Vitafiel heet de hoofdpersoon van Simone van Saarloos’ debuutroman De vrouw die. Een rare titel, ja. Die naam moeten we letterlijk opvatten, want ze is een levenslustig persoon die verschrikkelijk hard werkt als moleculair bioloog. Zo hard dat ze rode kringen om haar ogen heeft van het turen in de microscoop. Ze is fanatiek in alles: “de haren van haar elektrische tandenborstel waren binnen een week plat omdat ze kauwde in plaats van poetste.”
Als ze gaat hardlopen, staat al snel de marathon van New York op het programma. Daar arriveert ze aan het begin van dit boek. Van haar coördinator heeft ze een paar maanden vrij gekregen. Gezond voor je, even geen lab. Eigenlijk moet ze er drie maanden uit om weer tijdelijk te kunnen worden aangenomen.
Janine Vitafiel is een vrouw met extreme ideeën, over de maakbaarheid van de mens met name. Het moet, denkt ze, mogelijk zijn om organismen, waarvan iedereen aanneemt dat ze onverbiddelijk aftakelen, aan de gang te houden. Ook doet ze onderzoek naar verkrachterssperma.
Dat ze de marathon van New York in een boerka wil lopen, is voor haar een daad van creatieterrorisme. Want: “Hoe meer loze oproer ze veroorzaakte, des te grotesker de verrassing: onder de boerka school een vrouw die geen destructie, maar creatie – meer leven! Meer energie! Meer gezonde mensen! – predikte. En ze handelde niet alleen symbolisch. Dankzij de ontwikkelingen op het gebied van orgaanklonering konden de slachtoffers van terreur straks, orgaan voor orgaan, weer worden opgebouwd.”
Origineel is het zeker, en prikkelend ook, maar dat konden we verwachten van deze jonge filosofe (26) die al een flinke lijst essays en columns afleverde, in het theater staat, en de jongste Zomergast ooit was. Ze was daar fris en strijdbaar-feministisch, en ventileerde prikkelende theorieën. Verrassend en gedurfd was de teneur van de kritiek, maar soms ook niet te volgen.
De lezer van dit boek heeft het ook niet altijd makkelijk. Janine snelt tussen haar hardloopsessies van het ene avontuur naar het andere. Zo gaat ze opeens op jacht en schiet een eland. En maakt ze via Grindr een afspraak met een motorrijder en laat zich, in boerka, vanachter door hem nemen. Daarna steekt ze een komkommer met condoom in zijn achterste. Wel bijt ze eerst het steeltje eraf. Ik bedoel maar. Wat dit allemaal te maken heeft met de rest van het verhaal, is me niet duidelijk geworden.
De vrouw die is een ideeënroman. In de Volkskrant werd Van Saarloos “in de verte” vergeleken met de Franse schrijver Michel Houellebecq, ook vanwege haar thema: de maakbaarheid van de mens. Dat lijkt me een compliment.
Ze wil ons veel vertellen, en ze schrijft zeker niet slecht, al duizelde het me soms van alles wat ze meemaakt. Je krijgt een geweldig, plastisch beeld van New York. Janine holt er immers iedere dag doorheen… en toch is het niet een echt goede roman geworden. Er bleef een afstand tussen Janine en mij.
Wel fijne aforismen, zoals: “Er is altijd winst als je ongemak als investering ziet.”
Meer recensies
Een aantal lezers van Miekes Leesclub hebben ook het boek De vrouw die van Simone van Saarloos gerecenseerd. Benieuwd wat zij van het boek vinden? U leest het hier.
Volgende week
bespreekt Mieke Dagen van schaamte van Lieneke Dijkzeul.
